Adam Śmietański skończyłby 100 lat. Opolanie pamiętają o wybitnym fotografie [WIDEO]

O twórczości Adama Śmietańskiego w Muzeum Śląska Opolskiego rozmawiano w niedzielę (8 grudnia), w przeddzień setnych urodzin wybitnego artysty, który po przybyciu z Kresów w 1945 roku fotografował powojenne Opole. Zbiory muzeum powiększyła ostatnio również niezwykła kolekcja 600 zdjęć jego autorstwa. Do tego wszystkiego, wkrótce w Opolu będzie ulica Śmietańskiego – w Dzielnicy XIII na terenie Wójtowej Wsi.

Na rocznicowe spotkanie opolan zaprosiła Fundacja 2.8, Związek Polskich Artystów Fotografików Oddział w Opolu oraz Muzeum Śląska Opolskiego. Krótki wykład poprowadziła dr Bogna Szafraniec z Działu Historycznego MŚO.

– Staliśmy się szczęśliwym posiadaczem kolejnych partii fotografii Śmietańskiego. To zbiór prywatnych zdjęć tego fotografa, przekazany nam przez jego chrześnicę, córkę jego brata – Krystynę Śmietańską, która opolskie muzeum wspiera regularnie i odwiedza przyjeżdżając tu prosto z Warszawy – cieszy się dr Bogna Szafraniec.

Zdjęcia prezentują w większości rodzinę, kilkanaście z nich to fotografie artystyczne autorstwa wybitnego fotografa.

– To doskonały materiał dla biografisty, nie tylko dla osób interesujących się fotografią. W tej cennej kolekcji znajdą się również niezwykłe zdjęcia z jego wystaw – dodaje dr Bogna Szafraniec.

Zapis podróży na Ziemie Odzyskane

Wśród nich są m.in. ujęcia z pierwszej ekspozycji twórcy w Opolu w 1947 roku. To na przykład zdjęcie wykonane przez Śmietańskiego w 1945 podczas podróży na tzw. Ziemie Odzyskane.

– To fotografia niezwykle znana. A teraz mamy w zbiorach jej oryginał. Najciekawszy jest też „odwrót” tej wystawy, jest ona bowiem opieczętowana i opisana przez autora – podkreśla muzealniczka.

CZYTAJ: Z dachu na Oddział Pediatrii. Święty Mikołaj z ekipą superbohaterów w USK w Opolu [ZDJĘCIA, WIDEO]

Czy jest szansa na kolejną dużą wystawę prac uznanego artysty?

– Na razie nie. Być może za kilka lat pomyślimy o wystawie tylko jego prac – mówi. – Ale z jego fotografii stale korzystamy i trafią one m.in. na ekspozycję planowaną na 2020 rok, prezentującą Opole lat 1945-1950 – „Zaburzona epoka” , którą obecnie przygotowuję – zapowiada.

Była też niespodzianka…

Każdy, kto dotarł na niedzielne spotkanie mógł zobaczyć fragment oryginalnej, siódmej indywidualnej wystawy Adama Śmietańskiego – „Opolszczyzna w fotografice” z 1966 roku.

– Zachowały się z niej autentyczne plansze, opatrzone metryczką z zawieszkami. To wystawa okazjonalna, niewielka – zastrzega.

Fot. Anna Konopka

Fot. Sławomir Mielnik

Przypomnijmy, że Adam Śmietański tuż po wojnie otworzył na tyłach ulicy Krakowskiej 30a (wejście z boku od strony Domu Chleba, red.), zakład fotograficzny Foto Wrzos, który pod tą samą nazwą prowadził na Kresach Wschodnich – w rodzinnych Brzeżanach.

Zakład przetrwał do lat 70.

Śmietański i chevrolet, czyli fotograf z głową do biznesu

– Trzeba pamiętać, że miał głowę do interesów. Nie dziwi więc fakt, że w latach 60. on mógł sobie pozwolić na chevroleta bez dachu, gdy w Polsce samochodów na ulicach praktycznie nie było. Śmietański brał wiele zleceń. Po analizie gazet i wydawnictw, poświęconych Opolu i regionowi z tamtego czasu, wiemy, że dominują właśnie jego fotografie – opowiada dr Bogna Szafraniec.

Adam Śmietański w latach 60. był właścicielem chevroleta, co było rzeczą niespotykaną na tamte czasy. / fot. Adam Śmietański

– Zmonopolizował w tym okresie rynek kart pocztowych i faktycznie był aktywnym fotografem, zarówno jeśli chodzi o zdjęcia artystyczne, jak i komercyjne. W latach 60. był postacią bardzo znaną, m.in. z „kolorowego” życia, wręcz rozrzutności.

Na setne urodziny strona „www”

Miłośnicy twórczości wybitnego fotografa powojennego Opola mogą skorzystać z poświęconej mu strony internetowej: www.adamsmietanski.pl .

– Projekt tej strony był wynikiem wcześniejszej współpracy naszej fundacji z Muzeum Śląska Opolskiego przy organizacji wystawy „Adam Śmietański. Fotografie” – wyjaśnia Sławoj Dubiel z Fundacji 2.8, pomysłodawca utworzenia strony, odpowiedzialny za techniczne opracowanie fotografii.

– Nie bez wpływu na tę koncepcję pozostawał także fakt, że w 2019 roku przypada setna rocznica urodzin artysty. Dzięki staraniom Fundacji 2.8. oraz Muzeum Śląska Opolskiego, przy finansowym wsparciu Urzędu Miasta Opola udało się ten pomysł zrealizować.

Natomiast autorką zamieszczanych na stronie tekstów oraz biogramu artysty jest dr Bogna Szafraniec. Strona została zaprojektowana przez Kamila Pieśniewskiego.

Podczas spotkania MŚO, przedstawiciel rady Dzielnicy XIII potwierdził również fakt, że jedna z jej ulic zostanie nazwana nazwiskiem Śmietańskiego.

Artysta zmarł w 1992 roku. Pod koniec życia jego twórczość została nieco zapomniana. Został pochowany na cmentarzu na Półwsi.