„Balet po hiszpańsku” w Filharmonii Opolskiej. W programie Chabrier, Rodrigo, de Falla i Ginastera

W piątkowy wieczór w Filharmonii Opolskiej zabrzmi muzyka hiszpańska. W programie koncertu Balet po hiszpańsku usłyszmy dzieła Chabriera, Rodrigo, de Falla i Ginasteri.

– España Chabriera to już drugie w tym sezonie – obok Symfonii hiszpańskiej Lalo – dzieło Francuza, które traktuje o Hiszpanii. Rapsodia będąca kartką z podróży po Półwyspie Iberyjskim, charakteryzuje się intrygującą, nieregularną rytmiką i śpiewnymi frazami – tak o koncercie Balet po hiszpańsku opowiada Barbara Pieczyńska z Filharmonii Opolskiej.

Hiszpański był natomiast językiem ojczystym trzech pozostałych twórców programu piątkowego koncertu.

– Joaquin Rodrigo w swoim słynnym Concierto de Aranjuez, dworskimi rytmami i melodiami osiemnastowiecznej Hiszpanii pragnął zagłuszyć dramatyczne wydarzenia z osobistego życia i lęk przed zbliżającą się wojną. Concierto datuje się na 1939 rok – mówi Barbara Pieczyńska i dodaje:

– Druga część wieczoru to kolej na Czajkowskiego południowej Europy: Manuel de Falla, podobnie jak autor Dziadka do orzechów szczególnie upodobał sobie tworzenie oper i baletów. Trójkątny kapelusz łączy w sobie elementy muzyki ludowej różnych regionów Hiszpanii. Jest jak podróż dookoła kraju. W 1939 roku de Falla wyemigrował do Argentyny, skąd pochodził Alberto Ginastera, autor baletu Estancia.

Ginastera był kompozytorem z kręgu kultury hiszpańskojęzycznej, ale w swojej muzyce – w odróżnieniu od Rodrigo czy de Falli – wyszedł poza hiszpański folklor. Próbował sił w nowoczesnych technikach kompozytorskich XX wieku, takich jak klastery, aleatoryzm czy dodekafonia.

– Słowo estancia w argentyńskim odłamie hiszpańskiego oznacza ranczo, a libretto baletu opowiada o burzliwej historii miłosnej chłopaka z miasta i początkowo nieprzekonanej do niego córki gaucho, czyli południowoamerykańskiego kowboja – opowiada Pieczyńska.

– Ginastera napisał balet Estancia na zamówienie Lincolna Kirsteina, amerykańskiego impresario baletowego. Wojna doprowadziła jednak do rozwiązania zespołu tanecznego American Ballet Caravan w 1942 roku, zanim doszło do premiery baletu. Aby muzyka w ogóle mogła zaistnieć, kompozytor wyodrębnił z partytury cztery fragmenty, które do dziś funkcjonują jako popularna suita orkiestrowa. Dzieło w pierwotnie zaplanowanej formie – z baletową choreografią – wykonano dopiero dekadę później.

W programie:

Emmanuel Chabrier – España (7′)
Joaquín Rodrigo – Concierto de Aranjuez (23′)
Manuel de Falla – II suita z baletu Trójkątny kapelusz (12′)
Alberto Ginastera – Suita z baletu Estancia (12′).

Orkiestra Filharmonii Opolskiej
Łukasz Kuropaczewski – gitara
José Maria Florêncio – dyrygent.