NTO do wtorku była ostatnią gazetą z grupy Polska Press, w której Orlen jeszcze nie miał swojego naczelnego po przejęciu dzienników regionalnych. Wcześniej kolejno tracili swoje posady naczelni innych gazet, najdłużej trzymał się Krzysztof Zyzik. Teraz odchodzi po prawie 30 latach spędzonych w tej niezależnej – mimo zmieniających się właścicieli – gazecie, z którą dotąd utożsamiało się wielu Opolan.
Odwołanie z funkcji redaktora Zyzika nie pozostaje jego prywatną sprawą, ani zespołu, którym dotychczas kierował. Ani też PKN Orlen, państwowej spółki pod kontrolą PiS.
To jest sprawa fundamentalna, dotycząca zasad państwa demokratycznego i jego obywateli: wolności słowa i wolności mediów. Fundament demokracji czyli pluralizm mediów został pogwałcony.
Kupowanie mediów przez państwową spółkę PKN Orlen to wzorzec zaczerpnięty z rosyjskiego Gazpromu, który przejął media rosyjskie, by Władimir Putin mógł w pełni kontrolować Rosję.
Polska Press, zanim ją kupił PKN Orlen, należała do niemieckiego holdingu Verlagsgruppe Passau (jego właścicielem była rodzina Diekmannów z Bawarii).
Prezes PKN Orlen, Daniel Obajtek, wcześniej wójt Pcimia, zakup 120 tygodników lokalnych, 23 dzienników regionalnych oraz 500 witryn internetowych uzasadniał dostępem do 17,5 mln użytkowników i czytelników, aby wesprzeć sprzedaż PKN Orlen. Nikt w te obietnice, jak i późniejsze, że nie będzie zwolnień przejętych gazetach, nie wierzył. I słusznie. Chodziło tylko o to, by PiS przejął istotną w branży medialnej grupę.
Realizowany przez rządzących scenariusz nazywany był wcześniej repolonizacją mediów. Jednak faktycznie to ich nacjonalizacja dla celów partyjnych, bo za chwilę z gazety lokalnej zostanie „kołchoźnik”. Skopiowany przez PiS model występuje w Rosji i na Węgrzech, naruszając zasady demokracji. Wcześniej już doszło do politycznego zawłaszczenia TVP i Polskiego Radia.
Kiedy odwoływano Krzysztofa Zyzika, w Opolu przebywała grupa czołowych polityków Koalicji Obywatelskiej. Opowiecie.info rozmawiało z nimi o politycznym zawłaszczeniu mediów przez PiS.
Katarzyna Lubnauer, posłanka Nowoczesnej:
– Zadaniem mediów jest kontrolowanie władzy, teraz się skończyło. Nikt nie ma wątpliwości, że w momencie, w którym PiS mówił, że to nie jest decyzja polityczna, to kłamał. Odwołują naczelnych i przejmują kontrolę nad gazetami, a dla obywateli oznacza to tyle, że już nie dowiedzą się o przekrętach regionalnych władz PiS. Nie dowiedzą się o tym, o czym PiS nie będzie chciał, żeby się dowiedzieli. Tak, jak np. Dziennik Łódzki pisał o przekrętach Obajtka, to w tej chwili Dziennikiem Łódzkim rządzi już Obajtek. Zadaniem mediów jest kontrolowanie władzy, a PiS robi wszystko, żeby nikt ich nie kontrolował. Przejęcie gazet regionalnych, a teraz atak na TVN to atak na wolne media. Nikt nie ma wątpliwości, że jeśli proponuje się ustawę, która uderza w jedną telewizję, to chce zakneblować tą telewizję, która najwięcej mówi o aferach PiS.
Witold Zembaczyński, opolski poseł Nowoczesnej:
– Jedną z fundamentalnych rzeczy, którą opozycja musi uczynić po zakończeniu rządów PiS, to przywrócenie wolności rynku medialnego. To trzeba będzie zrobić ustawowo, dlatego potrzebna jest większość, która będzie w stanie odrzucić veto prezydenta. Misję publiczną trzeba powierzyć prywatnym emitentom, bo media publiczne, które miały pełnić rolę BBC, kompletnie się nie sprawdziły. Model komunikacji rządu, polegający na przejmowaniu kolejnych mediów, w rzeczywistości jest ograniczeniem wolności słowa w Polsce. Dlatego wprowadzimy ustawę, która będzie zakazywać angażowania kapitału państwowego w rynek medialny na poziomie takim, żeby kontrolować jego przekaz. Telewizji publicznej nie będzie, ale darmowa dostępna dla wszystkich Polaków i zobiektywizowana. Wspominam rządy PO, wtedy TVP.info piętnowało ich afery a dzisiaj w mediach publicznych nie ma ani słowa o aferach PiS. Dlatego trzeba rozmawiać o tym z ludźmi na ulicach, bo inaczej się o tym nie dowiedzą po przejęciu dzienników lokalnych. A na przejęcie TVN zgody nie ma.
Artur Dunin, senator PO z Łodzi:
– Kaczyński mówił, że trzeba coś z tym internetem zrobić, bo tam nie mają jeszcze wpływów. Prezes Obajtek posłusznie wykonuje wszystkie rozkazy Kaczyńskiego, więc jestem przekonany, że wolność w Internecie się niedługo skończy. Na szczęście skończył się czas, kiedy ciemny lud to kupował. Po to jeździmy po całej Polsce, aby ludziom pokazać i przekonać ich, że może być normalnie.
