W Opolu powstanie Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce. Będzie to jedyna placówka w kraju, dokumentująca losy mniejszości niemieckiej.

Dzięki Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczemu Niemców w Polsce będzie można zapoznać się z historią mniejszości niemieckiej, usłyszeć m.in. o zmianach nazwisk, zakazie używania języka niemieckiego, czy weryfikacji narodowościowej.

– Nie ma placówki muzealnej, która opowiadałaby o Niemcach, którzy po roku 1945 zostali w Polsce – mówi Rafał Bartek, przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim. – Kiedy 10 lat temu zasiadaliśmy do Polsko-Niemieckiego Okrągłego Stołu, gdzie debatowaliśmy zarówno na temat Polaków w Niemczech, jak i Niemców w Polsce, podnosiliśmy tę kwestię. Chcielibyśmy, żeby w istniejących placówkach muzealnych ta tematyka została podjęta. Przez 10 lat to się nie powiodło. Nikt nie podjął tematu.

Centrum powstanie w kamienicy przy ulicy Szpitalnej w Opolu. Kupno budynku sfinansował Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce. Budynek zostanie wyremontowany i przebudowany z funduszy niemieckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Trwają prace nad koncepcją wystawy stałej, którą sfinansuje strona niemiecka. Ma ona przedstawiać historię i współczesność Niemców na ziemiach obecnie znajdujących się w Polsce. W centrum będą też wystawy czasowe, organizowane prelekcje, wykłady, spotkania edukacyjne, zajęcia dla dzieci i młodzieży na temat historii Niemców w Polsce.

– Świadomie używamy określenia Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce – mówi Rafał Bartek. – Dlatego, że oprócz wystawy stałej, będą tam również wystawy czasowe. To ma być żywe, nowoczesne miejsce. Nie muzeum, ale miejsce, które będzie żyło edukacją w nowoczesnej, różnorodnej formie. Chcemy, żeby zderzały się tam różne świadomości, różne pokolenia.

Zarządzać instytucją będzie Wojewódzka Biblioteka Publiczna. W radzie programowej zasiądą przedstawiciele samorządu województwa i mniejszości niemieckiej. Bieżące koszty pokrywać będzie Województwo Opolskie.

Idea utworzenia Centrum zrodziła się 10 lat temu podczas obrad Polsko-Niemieckiego Okrągłego Stołu. Środki na jego utworzenie zabezpieczone zostały w budżecie Niemiec.

– W międzyczasie ministerstwo wysyłało pytania do samorządów, czy ktoś chciałby podjąć ten temat – mówi Rafał Bartek. – Gotowość wyraził samorząd województwa opolskiego. Ostatecznie przełom nastąpił w zeszłym roku, kiedy rząd niemiecki zdecydował się na wyasygnowanie środków na remont tego obiektu, które my jako mniejszość niemiecka na ten cel przeznaczamy.

Obiekt ma być dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jest szansa, że wystartuje na początku 2022 roku.