Niezwykły koncert w Filharmonii Opolskiej. Na scenie zabrzmi szkło

W piątkowy wieczór na scenie w Filharmonii Opolskiej klasyczny repertuar zabrzmi na glasharmonice i verrofonie. Podczas koncertu „Rozśpiewać szkło”, artyści Christa i Gerald Schönfeldingerowie zaprezentują „szklaną” muzykę, która w XVIII wieku była szalenie popularna, a potem na prawie 200 lat odeszła w zapomnienie.

– W dawnych epokach historii muzyki rola wykonawcy uważana była za znacznie bardziej doniosłą niż profesja kompozytora. Twórcy muzyki pozostawali w cieniu, to wirtuozeria instrumentalistów i śpiewaków wzbudzała podziw i szacunek – mówi Michał Grocholski, kierownik działu Organizacji i Promocji FO. – Dziś sprawy mają się trochę inaczej. Jednak podczas karnawałowego koncertu „Rozśpiewać szkło” z udziałem Wiener Glasharmonika Duo i sopranistki Joanny Moskowicz to właśnie postacie artystów zagrają pierwsze skrzypce.

Harmonika szklana (glasharmonika) to instrument z długą, sięgającą XVIII wieku historią

Składa się z podłużnej skrzyni wspartej na czterech nogach, wewnątrz której umocowanych jest współosiowo kilkadziesiąt wibrujących, kryształowych talerzy różniących się wielkością i strojonych chromatycznie. Są one wprawiane w ruch obrotowy za pomocą mechanizmu napędzanego pedałem nożnym, a dotknięcie wilgotnym opuszkiem palca wirującego klosza wydobywa z instrumentu dźwięk o niezwykłej barwie. Wirtuozem harmoniki szklanej był… polski kompozytor przełomu XVIII i XIX wieku, Franciszek Lessel.

Christa i Gerald Schönfeldingerowie są partnerami w życiu i na scenie

– Od blisko trzydziestu lat rozśpiewują szkło – przekonuje Michał Grocholski. – Na glasharmonice i verrofonie grają repertuar klasyczny (skomponowany oryginalnie na szklane instrumenty), utwory współczesne i aranżacje znanych dzieł. Chętnie sięgają po muzykę operową, a ukazanie jej w autorskich opracowaniach i zestawienie z tradycyjnie zaśpiewanymi ariami to ciekawy zabieg. Program wieczoru jest szalenie zróżnicowany i przywodzi na myśl muzyczny bukiet pełen kolorów, które właśnie dzięki kontrastom doskonale ze sobą współgrają.

Dla austriackiego małżeństwa świat szklanych dźwięków otworzył się na początku lat 90-tych. Jednakże zanim do tego doszło, ukończyli oboje studia gry na skrzypcach i grali w orkiestrach.

– Pewnego dnia rozwiązywanie krzyżówki w jednej z austriackich gazet przyczyniło się do zwrócenia ich uwagi na unikatowy instrument, czyli harmonikę szklaną – opowiada Michał Grocholski. – Czym prędzej postanowili odwiedzić wystawę instrumentów w wiedeńskim pałacu Hofburg, aby móc przyjrzeć się temu instrumentowi z bliska. Fascynacja tym instrumentem była coraz większa.

– Następnie odwiedzili w Monachium pana o imieniu Sascha Reckert, który jest specjalistą od szklanych instrumentów. Tam z kolei odkryli przez niego wynaleziony i zbudowany ze szklanych, pustych rurek instrument, czyli verrofon. Te wydarzenia spowodowały, iż państwo Schönfeldinger postanowili dalej pogłębiać swoją wiedzę w dziedzinie muzyki płynącej ze szkła i już pod nazwą Wiener Glasharmonika Duo podzielili swoje kierunki działania: Christa wybrała harmonikę szklaną, a Gerald verrofon.

W ten sposób na nowo wskrzesili „szklaną” muzykę, która w XVIII wieku była szalenie popularna, a potem na prawie 200 lat odeszła w zapomnienie.

Obecnie małżeństwo Schönfeldinger należy do światowej czołówki interpretatorów gry na harmonice szklanej i verrofonie

Nie tylko nadanie nowego znaczenia sprawdzonym technikom gry i klasycznym utworom przyczyniło się do ich sukcesu, ale również odkrywanie nieznanych dotąd technik jak również wykonywanie utworów współczesnych na szklanych instrumentach.

– Proces odkrywania trwa u Wiener Glasharmonika Duo nadal, ponieważ dźwięki wydobywające się ze szkła kryją mnóstwo tajemnic i dzięki temu może powstawać niezliczona ilość utworów – mówi Grocholski. – Dla Gerald`a Schönfeldinger, który chętnie komponuje, to dodatkowa motywacja. Skomponował on sporą ilość utworów na harmonikę szklaną i verrofon, oraz przyczynił się on do powstania licznych, nagrań CD i koncertów na żywo, gdzie zaznajamia się słuchaczy z poezyjną muzyką kameralną i utworami sprzyjającymi medytacji.

Koncert „Rozśpiewać szkło” odbędzie się 4 lutego (piątek) o godz. 19.00 w Filharmonii Opolskiej

Wiener Glasharmonika Duo:
Christa Schönfeldinger – harmonika szklana
Gerald Schönfeldinger – werofon
Joanna Moskowicz – sopran
Orkiestra Filharmonii Opolskiej
Adam Banaszak – dyrygent

W programie:
Krzysztof Penderecki – Trzy utwory w dawnym stylu: Aria i Menuett II
Stanisław Moniuszko – scena baletowa Kotylion z opery Hrabina
Stanisław Moniuszko – Prząśniczka
Fryderyk Chopin – Galop Marquis
Fryderyk Chopin – Walc a-moll B. 150
Wolfgang Amadeus Mozart – Adagio für Glasharmonika C-dur KV 617a
Wolfgang Amadeus Mozart – Fantasie d-moll KV 397
Henryk Wieniawski – Kujawiak
Wolfgang Amadeus Mozart – Aria Królowej Nocy Oh, zittre nicht, mein lieber Sohn! z opery Czarodziejski flet KV 620
Johann Adolph Hasse – Kantata L’Armonica na sopran, harmonikę szklaną i orkiestrę
Gaetano Donizetti – Aria szaleństwa Il dolce suono mi colpi di sua voce! z opery Łucja z Lammermooru
(Czas trwania utworów: 85′)