Czy wiesz, że:
• Idea kanalizacji sięga pierwszych starożytnych cywilizacji. Już miasta najstarszej indyjskiej kultury – „Indus-Saraswati” (2800 – 2400 p.n.e.), a wśród nich Harappa i Mohendżo Daro, wyposażone zostały w wysoce zaawansowany system kanalizacyjny. Rury, umieszczone pod kamiennymi płytami ulic, odprowadzały ścieki z domów prywatnych wprost do rzeki. W tym samym czasie na terenie dzisiejszej Szkocji budowano kanały odprowadzające ścieki z domów, wprost do morza. Ten schemat został powielony dopiero w VII w. m.in. w Babilonie, Atenach i Rzymie, gdzie sklepiony kanał (rzymska Cloaka Maxima) zbierał miejskie ścieki i odprowadzał do rzeki.
• Jednym z pierwszych miast, które otrzymało w nowożytnej Europie częściowo murowaną kanalizację, był Bolesławiec na Śląsku (1559 r.) – Śląsk był wtedy jedną z najbogatszych prowincji w Europie, o wysokim stopniu urbanizacji i zaawansowania technologicznego. Pojawiające się stopniowo w innych miastach Europy ceglane kanały nie były jednak ze sobą skoordynowane i trzeba było czekać do I połowy XIX w., kiedy w metropoliach (Paryż, Londyn, Nowy Jork) zaczęły pojawiać się systemy kanalizacyjne.
• Pierwszym skanalizowanym miastem w nowożytnej Europie był Hamburg. Po wielkim pożarze miasta, w maju 1842 r., podjęto decyzję o zbudowaniu podziemnej sieci kanalizacyjnej. Projekt opracował angielski inżynier William Heerlein Lindley, który poszedł za ciosem i zaprojektował jeszcze systemy dla Frankfurtu nad Menem, Pragi, Włocławka i Warszawy, wpisując się do historii jako twórca nowożytnej kanalizacji.
• W Polsce w XIX w. wiele miast posiadało już układy wodociągowe o strukturze zbliżonej do dzisiejszych systemów dystrybucji wody. Przykładem są chociażby Poznań w 1866 r., Gdańsk w 1869 r., Elbląg w 1870 r., Wrocław w 1871 r., Warszawa w 1886 r., Gniezno w 1887 r. Zaś w latach 1890–1900 powstały wodociągi w 16 kolejnych miastach, a w pierwszym dziesięcioleciu XX w. w kolejnych 44 miejscowościach. W 1924 r. na 615 miast polskich 105 posiadało wodociągi.
• W Polsce funkcjonują 3273 komunalne oczyszczalnie ścieków, które obsługują około 70% ludności (dane z 2015 r.).
• Najwięcej osadów komunalnych w 2015 roku składowanych było na terenie oczyszczalni zlokalizowanych w województwie łódzkim (ponad 80% wszystkich osadów na terenie Polski).
• Najwięcej oczyszczalni ścieków zlokalizowane jest w województwach mazowieckim i wielkopolskim.
• w latach 2007–2014 sieć kanalizacyjna wydłużyła się o prawie 53,4 tys. km, w tym na obszarach wiejskich powstało prawie 32 tys. km. Przełożyło się to na ponad 946 tys. nowych przyłączy kanalizacyjnych (ponad 562 tys. na wsiach).
• Z sieci kanalizacyjnej korzystało w 2014 r. 68,7% ludności. W miastach – 88% ludności, z kolei na wsiach – 37,4%. Najsłabiej pod względem dostępu do kanalizacji sytuacja wyglądała w województwie lubelskim.
• W 2014 r. długość sieci kanalizacyjnej wyniosła prawie 143 tys. km, przy liczbie przyłączy do budynków wynoszącej ok. 2,9 mln szt. Na obszarach wiejskich usytuowane było prawie 57% długości sieci kanalizacyjnej i ok. 44% wszystkich przyłączy. W stosunku do 2013 r. długość wybudowanej lub przebudowanej sieci kanalizacyjnej zwiększyła się o ponad 9,9 tys. km przy równoczesnym wzroście liczby przyłączy o ok. 149 tys. sztuk. W porównaniu z 2013 r. długość sieci na terenach wiejskich wzrosła o ponad 6 tys. km i prawie 97 tys. szt. przyłączy. W analogicznym okresie w miastach położono prawie 3,9 tys. km sieci i prawie 52 tys. szt. przyłączy.
• Na obszarach kraju o niewystarczająco rozwiniętej infrastrukturze kanalizacyjnej część mieszkańców korzysta z przydomowych systemów do odprowadzania ścieków. Są to głównie zbiorniki bezodpływowe (szamba) i przydomowe oczyszczalnie ścieków. W 2014 r. funkcjonowało 2 373 tys. takich urządzeń, z czego ok. 92% stanowiły zbiorniki bezodpływowe. Większość, bo prawie 84% przydomowych urządzeń do odprowadzania nieczystości, zlokalizowanych było na wsiach. Znajdowało się tam ok. 83% szamb i ok. 91% przydomowych oczyszczalni. Od kilku lat obserwowany jest systematyczny spadek liczby zbiorników bezodpływowych, przybywa natomiast przydomowych oczyszczalni ścieków.
• Liczba szamb zmniejszyła się o prawie 3 proc. – z około 2257 tys. w 2013 r. do 2192 tys. w 2014 r., podczas gdy liczba przydomowych oczyszczalni ścieków wzrosła o 17 proc. – z około 155 tys. w 2013 r. do około 181 tys. w 2014 r.
• Każdego dnia przeciętny Amerykanin produkuje 380 litrów ścieków w postaci zawiesin, roztworów i cieczy.
• Co roku do oczyszczalni ścieków trafia około 30 trylionów litrów ścieków, których średnia temperatura wynosi około 10 stopni Celsjusza.
• Norwegowie jako pierwsi wprowadzili system do odzyskiwania i ponownego wykorzystania ciepła ze ścieków.
• Najnowocześniejszą i największą oczyszczalnia ścieków w Polsce jest „Czajka”.
Budowa i modernizacja Oczyszczalni Ścieków „Czajka” to największa inwestycja środowiskowa w Europie. Rozbudowa oczyszczalni ścieków „Czajka” zakończyła się w 2012 r. Koszt rozbudowy oczyszczalni, budowa zakładu spalania osadów oraz ułożenie systemu rur dostarczających ścieki wyniósł 3,7 mld zł.
„Czajka” zajmuje obszar 52,7 ha. Można go porównać do powierzchni, jaką zajmuje 100 boisk do piłki nożnej.W okresie najintensywniejszych prac związanych z rozbudową „Czajki” na placu budowy pracowało 1 000 robotników i stało 21 dźwigów – tyle, co przy budowie Stadionu Narodowego.
Przy budowie oczyszczalni „Czajka” użyto 24 tys. ton stali, czyli ponad 3 razy więcej niż w Wieży Eiffla.
Zużyto 218 tys. m³ betonu, czyli ponad czterokrotnie więcej niż na budowę Pałacu Kultury i Nauki.
Podczas budowy oczyszczalni „Czajka” położono 60 km rur. W przybliżeniu jest to odległość jak z Warszawy do Skierniewic.
Długość kolektora przesyłowego pod Wisłą to około 1 300 m. To w przybliżeniu długość pociągu składającego się 75 wagonów.
Koszt budowy Oczyszczalni Ścieków „Czajka” wraz ze Stacją Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych oraz układem przesyłowym wyniósł 730 mln €. Dla porównania budowa Stadionu Narodowego pochłonęła ok. 450 mln euro.
W ciągu doby Warszawa produkuje około 500 tysięcy metrów sześciennych ścieków. Są to ścieki sanitarne i deszczowe.
• Największa, podziemna oczyszczalnia ścieków znajduje się w Pekinie. Oddana do użytku podziemna oczyszczalnia ma trzy kondygnacje i jest w stanie oczyścić dziennie 600 tysięcy m³ wody.
Źródło:
1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Oczyszczalnia_%C5%9Aciek%C3%B3w_%E2%80%9ECzajka%E2%80%9D
2. https://www.bliskopolski.pl/grzechy-platformy-obywatelskiej/rekordy/oczyszczalnia-sciekow-czajka/
3. https://envirotech.com.pl/wp-content/uploads/2014/12/2011_12_Wod-Kan_Projektowanie-i-eksploatacja-oczyszczalni-sciekow-historia.pdf
4. https://www.mpwik.com.pl/download.php?id=813
5. https://www.google.pl/search?q=oczyszczalnia+czajka&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjW7M3ov4HYAhWF_qQKHVHVCdYQ_AUICygC&biw=2259&bih=1094#imgrc=VUY3UzERfVwvWM
6. https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/17-proc-wzrost-liczby-przydomowych-oczyszczalni-1596.html
7. https://bywajtu.pl/strony/historia-cywilizacji/notatka/kanalizacja/
8. https://www.youtube.com/watch?v=YhP7toiu-1I
