Z opublikowanego 23 marca raportu Centrum Badań Opinii Społecznej wynika, że Polacy największą sympatią darzą Amerykanów, Włochów i Anglików, natomiast niechęć przejawiają najczęściej wobec Rosjan, Arabów i Romów.
Jak zmienił się nasz stosunek do innych narodów w ciągu roku od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji w Ukrainie? CBOS przeprowadził na ten temat badanie, które trwało od 6 do 19 lutego, i z którego raport ukazał się 23 marca. Z badań wynika chociażby, że w ciągu roku nasza sympatia do Ukraińców wzrosła aż o 10 punktów procentowych i wynosi teraz 51%. To czyni naszych sąsiadów szóstą najbardziej lubianą przez Polaków nacją. Jednocześnie to dziesiąta w kolejności grupa narodowa, wobec której badani odczuwają najmniejszą niechęć (17%).
W latach 90. sympatię wobec Ukraińców deklarowało maksymalnie 16% respondentów, później odsetek ten rósł, natomiast między 2007 a 2008 rokiem wzrósł z 25 do 34%, co można łączyć z przyznaniem Polsce i Ukrainie Euro 2012. Następnie dwukrotnie spadał poniżej 30% (2016 – 27%, 2018 – 24%), a w latach 2020, 2021 i 2022 wynosił kolejno: 35%, 43% i 41%.
Nie jest też żadną niespodzianką, że choć w 2021 roku pozytywny stosunek do Rosjan deklarowało 35% badanych, a w 2022 29%, to w marcu 2023 roku jest to już tylko 6% respondentów. Niechęć do tego narodu wyraziło natomiast 82% procent ankietowanych – to najwyższy wynik w historii badania, a CBOS od 1993 roku przeprowadził je 29 razy. Do tej pory rekordowym rezultatem było 61% w 2005 roku.
Spośród pozostałych narodów Polacy najbardziej lubią Amerykanów (68%), Włochów (61%), Anglików (60%), Słowaków (54%), Czechów (54%), Szwedów (48%), Litwinów (47%), Finów (45%) i Francuzów (44%). Z 57 do 26% w skali roku zmalał natomiast odsetek respondentów, którzy mają pozytywny stosunek do Węgrów. To samo dotyczy Białorusinów – w tym przypadku zanotowano spadek z 35 do 19%.
Jeśli natomiast chodzi o narody i grupy etniczne, wobec których Polacy odczuwają największą niechęć, to oprócz Rosjan (82%) są to również Arabowie (59%), Białorusini (51%), Romowie (50%), Niemcy (40%), Chińczycy (36%), Turcy (36%), Żydzi (29%) i Węgrowie (27%). Do tej pory dominujący odsetek respondentów największy dystans wykazywał głównie wobec Arabów lub Romów, wydarzenia z ostatnich kilkunastu miesięcy sprawiły jednak, że najmniej lubiani przez Polaków stali się Rosjanie.
[6-16.03.2023; mixed-mode] Polacy najczęściej sympatią darzą Amerykanów (68% deklaracji sympatii), w następnej kolejności Włochów (61%) i Anglików (60%). Do najbardziej lubianych nacji zaliczyć również należy Słowaków (54%), Czechów (54%) i Ukraińców (51%).
— CBOS (@CBOS_Info) March 23, 2023
W badaniach CBOS przeciętnie największą sympatię do innych narodów deklarowały osoby przed 34. rokiem życia, zamieszkujące największe miasta, dobrze wykształcone i o zadowalającej sytuacji materialnej.
Niechęć do innych nacji wykazywali natomiast respondenci między 55. a 64. rokiem życia, mieszkający we wsi, posiadający wykształcenie zasadnicze zawodowe oraz gorzej sytuowani ze względu na sytuację materialną.
Poza tym, jako bardziej otwarte na obcokrajowców jawią się osoby niepraktykujące religijnie i posiadające lewicowe poglądy niż te, które sympatyzują z prawicą lub nie mają sprecyzowanych poglądów.
Badanie przeprowadzono na liczącej 982 osoby reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski wylosowanej z bazy PESEL. Zastosowano w nim metody CAPI, CATI i CAWI.