W poszczególnych odcinkach prezentujemy pokonkursowe prace Regionalnego Konkursu Literackiego „Ze Śląskiem na ty”. Imprezę organizuje Stowarzyszenie na Rzecz Wspierania Inicjatyw Kulturalnych w Gminie Łubniany ANIMATOR.
Autorką pracy jest Olivia Turek z Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego w Żędowicach. Opiekunem pracy jest Anita Stachowska. Praca zdobyła III miejsce podczas Regionalnego Konkursu Literackiego „Ze Śląskiem na ty” w 2014 roku.
„Światełko w tunelu”
Witóm Wos wszystkich piynknie po roz kolejny. Wiycie-joł żech jest już łod kónkursu „Ze Śląskiem na ty uzależniónoł. Jak ino moja rychtorka gołdoł nóm ło kónkursie, to joł już cołkoł świyrgotóm ze uciechy, że zasik bandam mógła coś napisać ło losach mojyj familiji. Tym razym chciałabych łopisać ło tragedii, jakoł sie przitrefióła mojymu ujowi Andrzejowi. Jak mioł łón dziewiytnoście lołt, to doznoł ciynżkiygo wypadku we robocie. Moja muterka miała wtedy łoziym lołt i we niedziela, przed wypadkym uje, miała dziyń Piyrwszej Kómónii Świyntej. Byli bardzo szczyńśliwi, bo fajer się udoł, a moja muterka przyjóła Pón Bóczka do swego serca, a geszynki tyż bóły udane.
Mój uja w dziyń przed wypadkiym
We póniedziałek zacznół sie kolejny dziyń. Wszystko miało być tak jak zawsze. Okołzało się jednak, że tak nie bóło. Mój uja Andrzyj, kedy prziszoł do roboty, a robiół już wtedy we Krupskim Młynie – tam kaj produkujóm materiały wybuchowe, to majster kozoł mu iść wartko na inny wydział, kaj mioł zastómpić chopa, kery poszoł na rewiyr. Uja bez żodnego przeszkolynia doł sie tam do roboty. Musioł łón łodczepić ganc wielki wagón ze towarym; kolega zaś, z ftorym bół tam na szichcie, mioł opuścić klapa, ftoroł miała tyn wagón zahamować. Okołzało sie jednak, że robotnik spuściół ta klapa za niyskoro-jak już uje przygniót tyn wagón do muru, a w dodatku ta klapa sleciała ujkowi na obojczyk, kery-okołzało sie niyskorzij-bół cały połómany. Pracownik tyn się wtedy fest zlónk, wartko usunół tyn wagón i dźwignół ta klapa, a ujka wytargoł wartko na dwór, bo mu bóło słabo. Prziwołali wtedy majstra, kery choć widzioł uje, jak leży blady na trołwniku, spytoł sie go, czy bandzie móg robić dalyj?! Uja chcioł się z tyj ziymi wartko pozbiyrać, ale zarozki sie łobalół nazod. Wtedy to majster wezwoł zakładowoł karytka pogotowia. Kiedy dochtór przijechoł na miejsce i zbadoł ujka, stwierdziół, że wartko trza go wiyź do szpitala i kozoł dzwónić po „erka” ze Starych Tarnowic. Bóła to, jak się potym okołzało, słusznoł decyzja.
Kedy „erka” przijechała, to wziynli ujka rajn i zaczli z nim jechać do szpitala. Wtedy łón straciół przytómność i doszło do śmierci klinicznyj. Wartko przystómpióno do ratowanoł ujka i za jakoś chwila udało się go sprowadzić nazod na tyn świat. Drugi rołz doszło do śmierci klinicznyj, jak już dojyżdżali do szpitala. Po nastympnyj reanimacji, kiedy to Pón Bóczek doł mu drugoł szansa – uja wrócioł z zaświatów. We szpitalu okołzało sie, że wartko trza go wiyź na blok operacyjny, bo doszło do poważnego uszkodzynia wnyntrzności we jamie brzusznyj. Na blok łoperacyjny wezwali wtedy ordynatorka i piyńciu doktorów, kerzy mieli walczyć ło życie mojego uje. Doszło tam, jak potym się dowiedziała moja ołma, do trzeciyj śmierci klinicznyj. Musieli szybko uje reanimować i po roz trzeci sie to udało. Pón Bóczek dalij widać czuwoł nad nim. Kiedy otwarli ujkowi brzuch, okołzało się, że mioł łón wszystke wnyntrzności we kónskach. Jelita trza bóło szyć kawałek po kawałku, śledzióna bóła rozerwanoł, a wóntroba zmiażdżónoł. Lykarze byli bezradni, ale nie poddołwali się i walczyli o życie mojego ujka. Ordynatorka padała: muszymy tego synka ratować, bo z niego możno jeszcze cosik bandzie”. Lykarze, co uje łoperowali, gołdali potym mojyj ołmie, że ordynatorka, co wejrzała na mojego ujka w trakcie tyj piyńciogodzinnyj łoperacji, to miała łzy w łoczach. Ponoć mój uja przipóminoł jyj wyglóndym jej synka, ftory bół tyż w podobnym wieku. Kozała łóna ratować wszystko, co się ino doł i się nie poddołwać. Trza żyć nadziejóm, że człowiek tyn przeżyje, skoro przeżół już trzi śmierci kliniczne” – godała.
Kiedy łoperacja dobiegła kóńca, ordynatorka wylazła na korytorz i zarozki poszła do ołmy i ołpy, kerzy już cali rozświyrgotani i zabeczani czekali na jakoł dobroł nowina. Co łóni musieli wtedy przeżywać, to joł się nawet niy umiam tego forsztelować. Jak musi być rodzicóm ciynżko na sercu, jaki to musi być fest smutek i ból, kiedy to własne dziecko, kere już prawie łodchowali, terołzki walczy ło życie. Jak bardzo łóni musieli pragnóńć tego, żeby go ujrzeć zaś wesołego. A bóło wtedy ino wiadómo, jak im padała doktórka, że trza być dobryj myśli, bo łóni już zrobiyji wszystko, co bóło we ich mocy, a stan je bardzo ciynżki i terołzki wszystko we rynkach Pón Bóczka, bo ino idzie liczyć tu na Jego cud…”. Po tych słowach moja ołma zarozki zymdlała, a doktórka zaczła jóm wartko cucić.
Potym ołma ze ołpóm musieli jeszcze połra godzin czekać, aż uje przewiyźli na intensywnoł terapia, kaj mógli go łobejrzeć. Moja ołma chycióła się wtedy łóżka i padała, że synka niy łopuści. Doktory niy chcieli się zgodzić na to, żeby tam mógła ostać, ale nie mieli wyjścia, jak widzieli tak ciyrpióncoł matka, keroł nie chce łopuścić we trudnych chwilach swego dziecka. A ołpa musioł jechać do dóm, do mojyj muterki, keroł już wszystko wiedziała i czekała w dóma całoł zabeczanoł.
We szpitalu doktórka pedziała mojyj ołmie, że terozki to bandzie ważnoł piyrwszoł doba. Jak uja jóm przeżyje, to trza wyczekać trzi kolejne doby, a potym siedym. Uja bół wtedy pod respiratorym i pod jeszcze innymi urzódzynióma, a ze brzucha wyłazióło mu aże piyńć drynów. Brzuch mioł poszyty wzdłuż i wszyrz, a na nim aże sześdziesiónt cztyry szwy. Ale moja ołma, trzymajónc uje mocno za rynka, czuwała przi nim i go niy łopuszczała. Próbujam joł se to wszystko jakoś wyobrazić i myślam se terołzki, że mojyj ołmie musiało serce ze bólu pynkać, jak musiała zaglóndać na swoje dziecko, kere jest we takim ciynżkim stanie i walczy ło życie. Ołpa zaś zarołzki z rana, jak ino wysłoł moja muter do szkoły (bo łóna cołkoł noc beczała i rzykała ło swego bracika), to spakowoł dlo ołmy jedzynie i łobleczynie, a wartko pojechoł do szpitala, żeby dowiedzieć się, jaki jest stan jego synka, bo wtedy nie bóło telefónów. Na miejscu okołzało się, że uja przeżół piyrwszoł doba. Tak tyż wstómpióła w moich starzików nadzieja, że łodzyskajóm swoje dziecko. Tera ołpa siedzioł przy ujku, a ołmie kozoł się trocha zdrzymnóńć na fotelu, kery kołzała ordynatorka dlo mojyj ołmy wstawić ze jyj gabinetu. Potym ołpa musioł zaś wrołcać do dóm, bo trza bóło się zajóńć drugim dzieckiym, kere tyż bardzo ciyrpiało.
Moja muter, jak prziszła ze szkoły, to zarołzki chciała jechać do bracika, coby go łobejrzeć. Beczała łóna łó niego bardzo mocno, ale ołpa jyj padoł, że łónyj tam nie wpuszczóm. Wtedy to moja muter kołzała sie zawiyźć do kościoła, do Kóntów za Zawadzkim – tam, kaj sóm te biydne, chore dzieci z Caritasu. Wartko podrachowała do kapelónka i zaczła go prosić, coby jyj jako pómóg rzykać za bracika. Kapelónek łobiecoł małyj Violi, że codziynnie na wieczór po trzi godziny bandzie rzykać ło zdrowie dlo jyj bracika ze tymi chorymi chopcóma we kaplicy. Jak łobiecoł, tak uczyniół. Moja muter tyż tam ze ołpóm jeździóła i rzykała razym z nimi. Pón Bóczek dołwoł im wszystkim nadzieja na lepsze jutro. Uja dalyj walczół ło życie.
Po trzeciyj dobie czekali łóni na siódmoł. Moja ołma cołki czas wahowała przi łóżku swego ciyrpióncego synka ze nadziejóm, że odzyskoł swoje dziecko. Moja muter wspómino, że jak już w kóńcu fater wzión jóm do tego szpitala i jak zobołczóła bracika i swoja muter w takim stanie to się wystraszóła. Gołdo mi dzisiej ze łzami we łoczach, że tego widoku nie doł się zapómnieć i że bandzie go pamiyntać do kóńca życia.
Tak to cołkoł familija walczóła dziyń po dniu ze bólym, tynsknotóm i ze przeznaczyniym, jakie ich spotkało. W kóńcu nadeszła ta upragniónoł siódmoł doba. Uja doł jóm rada jakimś cudym przeżyć. Doktórka padała wtedy ołmie, że terołzki wrócióła nadziejoł, że możno przeżyje. Podjóła wtedy decyzja, że za tydziyń, jak ino dobrze pójdzie, to bandóm go wybudzać. Tak tyż nastómpiół czas czekania na światełko w tunelu. Rzykali i czuwali.
Kiedy doszło do wybudzanioł uje, wszyscy byli bardzo niyspokojni. Okołzało się jednak, że uja mioł fest silny łorganizm i udało się go za trzecim podyjściym wybudzić. Bół to mómynt szczególny dloł nich wszystkich. Choć uja jeszcze dugo nie umioł z nimi gołdać, bo mioł dryn w gardle i bardzo ciyrpioł, to łoczy mioł już łotwarte, a dlo nich to bóło nojważniejsze. Tak tyż potym z dnia na dziyń, z tydnia na tydziyń i ze miesiónca na miesiónc bóło po łodrobinie lepiyj. Po sztyrech miesióncach, jak już uja bół połodłónczany łod wszystkich drynów, napocznół się łón uczyć poleku siadać, a potym chodzić. Jak muter mi gołdoł, to bóło straszne. Człowiek, kery lołtoł i robiół, terołzki zaczynoł jak mały bajtel wszystko łod poczóntku. Po troszka, po małym kroczku-co dziyń, to jedyn wiyncyj. Piżama na nim wisiała jak na biglu, ale łón się nie poddołwoł, walczół jak ino umioł. Moja muter twierdzi, że Pón Bóczek doł mu trzecie życie, to musioł żyć, żeby mu sie łodwdziynczyć. Po pół roku pobytu we szpitalu uja chcioł jechać wreszcie do dóm aby na przepustka. Bardzo tego pragnół, ale jego stan zdrowia nie bół jeszcze aż tak dobry, toż doktórka padała mu, że go niy może jeszcze puścić. Borołk dostoł wtedy takiyj gorónczki, że w kóńcu zgodziyli sie żeby pojechoł na te dwa dni, ale jakby sie co dzioło, to zarołzki mieli przijechać nazod.
Gołdajóm mi łóni terołzki, że jak podjechali ze ujum pod dóm, to zacznół łón na głos beczeć, jak małe dziecko, a łóni do kupy z nim. W dómu wszyscy koło niego lołtali, moja muter nie łodstympowała go na krok, spała z nim, sztyjc go głołskała i się nim łopiekowała, jak ino mógła. Uja po tyj przepustce wróciół do szpitala, bo czekała go jeszcze dugoł rehabilitacja i musioł być sztyjc pod kóntrolóm lykarzy. Po dziewiyńciu miesióncach móg już nareszcie wrócić do dóm. Wtedy to bóła radość!
Uja opowiadoł już wtedy im we szpitelu, no i w dóma, jak to bóło z tóm jego śmiercióm klinicznóm. Kiedy to łodchodziół na tyn drugi świat, widzioł łón wszystko to, co się dzioło z nim na ziymi. Widzioł łón tych doktorów we „erce” nad jego ciałym i umioł ich dokładnie łopisać, jak wyglóndali i co z nim w tym mómyncie robili. Łopisoł tyż wszystkich lykarzy, kerzy go łoperowali i łosprawioł, co w tym mómyncie, jak łón łodchodziół na drugi świat, łóni do siebie gołdali. Widzioł wtedy swoje łotwarte ciało i swoje wnyntrzności, kiedy zaczón za chwila podónżać za swoim światełkiym w tunelu, kaj mu bóło już całkiym dobrze, kaj nie czuł już żodnego bólu. Zacznół łón się już zbliżać do tego światełka, ąż tu narołzki łóno zaczło się szybko łoddalać. Bół to mómynt, kedy lekarze go uratowali. Tak za każdym razy mioł to światełko prowadzónce go w dość dugim tunelu. Potym, jak już bół w lepszyj formie, to lykarze brali go na różne sympozja, żeby im łopowiadoł ło każdyj swojij śmierci klinicznyj, bo pisali łóni ksiónżki na tyn tymat. Okołzało się tyż, że ciynżki wypadek mojego uje bół to jedyn z piyńciu takich przypadków, kery łoperowali ci lekarze, a ftory mioł pomyślne zakończynie. Pón Bóczek doł mu szansa i zdrowie, za co my Mu sóm ogromnie wdziynczni.
Ale tego, co przeszła moja ołma ze ołpóm, no i moja muter (bo bóła przeca jeszcze bajtlym i wszystko to bardzo boleśnie przeżóła), nie doł się łopisać. Kiedy suchóm, jak mi z takim bólym i ze łzami w łoczach ło tym wszystkim łosprawiajóm, to mie tyż serce pynko. Próbujam to wszystko zrozumieć na swój sposób, bo tyż mi niekiedy niy je leko. Mie moja muter sama wychowuje łod dziesiyńciu lołt i tyż już dużo złego my przeszły, ale gołdoł mi zawsze, że to wszystko udźwigła, bo na wzór zawsze miała swojego bracika, kerego tak wielke niyszczyńścia spotkały. Gołdóm wóm, że we życiu trza zawsze walczyć i mieć nadzieja na tak zwane światełko w tunelu, na pómocnoł rynka, ftoroł zawsze się znojdzie. Nojważniejszoł jednak je w tym wszystkim kochajóncoł się rodzina i Pón Bóczek, z ftorym wszystko doł się rada zwyciynżyć – nawet najgorsze przeciwności losu.
Mój uja ze całóm familijóm terołzki
