„W samo południe – sztafeta Dziadów Kultury” – pod takim hasłem protestowali w poniedziałek pod siedzibą marszałka województwa opolskiego przedstawiciele „ludzi kultury”, czyli członkowie Ogólnopolskiego Komitetu Protestacyjnego Muzeów i innych Instytucji Kultury, NSZZ „Solidarność” obejmujący Sekcje Małopolski, Wielkopolski, Mazowsza, Pomorską i muzea Śląska.
Pracownicy instytucji kulturalnych skarżą się na dosłownie głodowe zarobki. Przypominają, że władze państwowe i samorządowe właśnie w ich ręce złożyły odpowiedzialność za dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze kraju, i choć są dumni z racji wykonywanych obowiązków – dokumentując i upowszechniając szerokiej publiczności ten „intelektualny majątek”, to czują się niedocenieni i nieszanowani.
Protestujący przypominają, że kultura sama o siebie nie zadba. Przypominają też, że dotychczasowe apele o wzrost wynagrodzeń i dofinansowanie kultury, nie skutkowały. Wielu pracowników muzeów, galerii, czy bibliotek, musi przeżyć za 1 700 zł netto, a pensja „dziadowska” 1 250 zł netto nie jest wyjątkiem.
Wskazują, że niekorzystna sytuacja trwa od przełomu lat 2008/2009 a w instytucjach narodowych od 2003 roku. Tymczasem wykształcenie wykwalifikowanego pracownika kultury nie trwa z dnia na dzień, studia trwają wiele lat, tak samo jak rozwój kompetencji twórców.
To protest przeciwko "dziadowskim" zarobkom, jak sami określają. Chcą zarabiać 4,5 tys. zł brutto. Twierdzą, że w 2013 roku podano taką kwotę jako średnią pensję pracowników kultury. „Gdzie ta średnia płaca, gdy osoby tytułami naukowymi zarabiają często 1 286 zł netto?” – pytają.
Komentarz:
Od wielu lat słychać opinie, że kultura nigdy na siebie nie zarabia. Mówimy o kulturze wysokiej, nie związanej z kulturą popularną obecną dziś w każdej telewizji czy z programów disco – polo. Ludzie wymagający są zawsze w mniejszości. Tymczasem przygotowanie dobrego koncertu w filharmonii kosztuje sporo. Trzeba zapłacić muzykom – nie mogą przecież żyć tylko z koncertów.
Kultura od zawsze wymagała sponsorów. Kiedyś mecenasami kultury chętnie zostawali królowie, arystokraci, przemysłowcy. Utrzymywali wówczas twórców, którzy mogli swobodnie tworzyć i raczyć swoich dobroczyńców występami.
***
Czy pracownicy kultury doczekają się wysłuchania, skoro jak sami, prawdziwie zresztą, twierdzą: „My nie rzucamy petard, ani nie palimy opon!”?
O komentarz zapytaliśmy również Huberta Kołodzieja, radnego Sejmiku Województwa Opolskiego, Przewodniczącego Komisji Nauki, Edukacji, Kultury i Sportu:
Komitet Protestacyjny reprezentowali Joanna Filipczak z KZ NSZZ „Solidarność” przy Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu i dwóch przedstawicieli z Bytomia. Celem akcji było podjęcie natychmiastowych działań zmierzających do podniesienia płac pracowników kultury, w tym muzealników.
Wykorzystując gorący przedwyborczy okres oraz okres przygotowań do budżetu województwa na 2016 r., pracownicy instytucji kultury złożyli na moje ręce pisemną interwencję dotyczącą ich trudnej sytuacji materialnej spowodowanej niskimi płacami.
Prawdą jest, że samorządy poszczególnych szczebli domagały się przekazania im instytucji kultury i przejęły tym samym odpowiedzialność za ich działalność i rozwój i sytuację płacową pracowników. Rola tych instytucji, jako generatora różnych form aktywności społecznej i ich prorozwojowe możliwości są często niedoceniane.
Znam i doceniam ważną rolę współczesnych pracowników kultury, bieguny wymagań w stosunku do nich i dlatego też jestem za tym by ci szczególni fachowcy służyli naszemu regionowi, a nie rezygnowali z pracy z powodu bardzo niskich płac lub reorganizacji. Znam również realia budżetu województwa. Sprawy te zostaną przeanalizowane już na najbliższym, październikowym posiedzeniu Komisji Nauki Kultury Edukacji i Sportu, której przewodniczę, by można było skierować właściwe wnioski do zarządu województwa.
Hubert Kołodziej
