W 1892 roku Wigilia wypadała w sobotę, podobnie jak w tym roku. Podobnie też jak dziś, obchodzono ją w dawnym Opolu (Oppeln) w gronie rodzinnym. Inaczej było już chyba ze Świętami Bożego Narodzenia. Dziś są one dla nas także rodzinne, ale dawniej wydawały się mieć nieco mniej rodzinny charakter. Takie przynajmniej wrażenie odnoszę z lektury dawnych ogłoszeń prasowych.
Jeśli moje wrażenie jest zasadne, to zastanawia, co jest przyczyną tej zmiany. Być może jest tak, że dawniej rodziny na co dzień były bliżej ze sobą. Mieszkania (domy) były znacznie częściej niż dziś wielopokoleniowe. Często nawet biznesy były wielopokoleniowe. Dzieci pracowały w firmie rodziców, w końcu przejmowały ją i zatrudniały w niej swoje dzieci.
Skoro dawniej i w domu i w pracy rodzina była wciąż razem, to święta nie były może aż tak ważne pod względem rodzinnym. Dziś, gdy rodziny zwykle nie są na co dzień razem, udział w świątecznych imprezach poza domem trochę nas dziwi. W Oppeln 1892 roku chyba nie dziwił. Dla przykładu, na niedzielę, pierwsze święto Bożego Narodzenia (Sonntag den 1. Weihnachtsfeiertag) pan J. Morczinietz, dzierżawiący wtedy salę opolskiej strzelnicy (Saale des Schützenhauses), która znajdowała się w okolicy dzisiejszego Placu Piłsudskiego, zapraszał na Wielki Koncert Świąteczny. Dyrygował M. Schmelz. Koncert rozpoczynał się o godz. 17:00 i trwał do godz. 22:00. Wstęp kosztował 15 fenigów.
Na drugi dzień świąt pan J. Morczinietz proponował tańce.
Takich świątecznych ofert było więcej. Na te same dwa dni świąt pan August Schreier zapraszał do swej restauracji "Przy kolei". Mieściła się ona przy Zimmerstrße (obecnie ul. 1 Maja). Pan Schreier polecał szczególnie piwo Salvator, ale zapewniał, że ma wszystkie gatunki piwa i wina a w lokalu jest pianino i bilard:
Kolejne ogłoszenie budzi dwa zdziwienia. Dziś świętujemy dwa dni Bożego Narodzenia (25 i 26 grudnia). W dawnym Oppeln świętowano trzy dni (25, 26 i 27 grudnia). I właśnie na trzeci dzień Świąt Bożego Narodzenia, czyli na wtorek 27 grudnia (Dienstag den 3. Weihnachtsfeiertag) pan A. Heidenreich zapraszał na tańce w swym lokalu na Wyspie Bolko (Bolko-Insel):
Drugie zdziwienie, związane z tym ogłoszeniem, to fakt, że w 1892 roku na Wyspie Bolko działała restauracja z salą do tańców, która musiała być ogrzewana, skoro tańce organizowano tam 27 grudnia. Zwykle uważa się, że Wyspa Bolko rozkwitła dopiero po włączeniu jej do Opola (w XX wieku). Tymczasem już w XIX wieku toczyło się tam bujne życie.
Na koniec jeszcze ogłoszenie, które ukazało się 17 grudnia 1892 roku. Pan V. Jambor (zegarmistrz i mechanik) polecał w nim na prezenty świąteczne bogaty wybór męskich i damskich zegarków w złotych i srebrnych kopertach. Polecał też lornetki, barometry, termometry i wiele innych towarów, m.in. zegary szwardzwaldzkie (czyli z kukułką):
Zdziwienie budzi fakt, że w maleńkim wtedy Opolu (ludnościowo porównywalne było z dzisiejszym Ozimkiem), mógł utrzymać się sklep, handlujący zegarkami w złotych kopertach. Nawet dziś byłby to towar luksusowy. Takich zegarków nie kupuje się co roku, tylko raz na całe życie. W Oppeln 1892 roku musiało chyba być sporo zamożnych ludzi, skoro sklep pana Jambora mógł funkcjonować.
Adres sklepu pana Jambora to Odrzańska nr 16 (Oderstraße nr 16). W 1892 ul. Odrzańska to była obecna ul. Koraszewskiego wraz z odcinkiem obecniej ul. Katedralnej od Koraszewskiego do Młynówki. W 1893 zmieniono w Oppeln numerację domów a także nazwy niektórych ulic. Oderstraße została skrócona i odpowiadała dzisiejszej ul. Koraszewskiego. Obecna ul. Katedralna dostała wtedy nazwę Kirchstraße (Kościelna). Pan Jambor miał więc nowy adres: Kirchstraße 5. Dom nr 5 to był budynek na rogu obecnych ulic Katedralnej i Szpitalnej (po drugiej stronie Szpitalnej względem kościółka św. Aleksego).
