W czasie kiedy w kraju panuje upalna pogoda, a przed nami całe lato, pamiętać należy, że wysokie temperatury doskwierają nie tylko ludziom ale również zwierzętom. Być może nie każdy zdaje sobie sprawę, że niezapewnienie zwierzętom warunków dostosowanych do panujących warunków atmosferycznych może skutkować pociągnięciem właściciela zwierzęcia do odpowiedzialności karnej.
Właściciele zwierząt mają obowiązek zapewnienia im – nie tylko w czasie upałów – dobrych warunków bytowaniu, dostępu do pożywienia i wody. W czasie, gdy na dworze panują wysokie temperatury, właściciele zwierząt powinni zwrócić szczególną uwagę to, aby zadbać o ich dostęp do świeżej wody i zapewnić niezbędny ruch. W przypadku zwierząt domowych należy zapewnić im zacienione miejsce wypoczynku, a spacery nie powinny dostosowane do stanu zdrowia zwierzęcia.
Obowiązująca w Polsce ustawa o ochronie praw zwierząt w pierwszym artykule mówi o tym, że „zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę”. W dalszej treści ustawa szczegółowo reguluje kwestię opieki nad zwierzętami, przede wszystkim stanowiąc, że niedopuszczalne jest znęcanie się nad nimi.
Znęcanie może przybrać różnego rodzaju formy, ustawa o ochronie zwierząt wymienia katalog otwarty zachowań, które spełniają przesłanki znęcania. Zgodnie z treścią ustawy, za znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć m.in.:
-
zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia,
-
złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt,
-
utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania,
-
porzucanie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje,
-
wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu,
-
utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku.
Pamiętać należy, że powyższe wyliczenie jest tylko przykładowym, a za znęcanie się nad zwierzęciem mogą zostać uznane również inne naganne zachowania.
Zwierzę, nad którym właściciel się znęca może być mu odebrane na podstawie decyzji wydanej przez wójta, burmistrza bądź prezydenta miasta i przekazane schronisku dla zwierząt, gospodarstwu rolnemu lub ogrodowi zoologicznemu, w zależności od gatunku odebranego zwierzęcia. W przypadku gdy przekazanie zwierzęcia wyżej wymienionym podmiotom jest niemożliwe, zwierzę może trafić do osoby prywatnej lub stosownej instytucji zajmującej się opieką nad zwierzętami.
Ustawa mówi o tym, że każdy kto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody. Nadto ustawa zabrania trzymania zwierząt domowych na uwięzi (łańcuchu) dłużej niż 12 godzin w ciągu doby lub w sposób powodujący u nich uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu. Istotnym jest, że długość uwięzi nie może być krótsza niż 3 m.
W przypadku zwierząt gospodarskich ustawa nakazuje osobom je utrzymującym zapewnienie im opieki i właściwych warunków bytowania, które w szczególności nie mogą powodować urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień.
Naruszenie powyżej wskazanych nakazów i zakazów może skutkować karą pozbawienia wolności do lat 3 lub grzywny. Dodatkowo Sąd może nakazać właścicielowi zwierzęcia zapłatę nawiązki do 1.000 zł na cel związany z ochroną zwierząt.
Bardzo ważne jest aby w czasie upału nie pozostawiać psa zamkniętego w samochodzie, gdyż przy temperaturze powietrza ok 30 stopni Celsjusza, temperatura w samochodzie wzrasta nawet do 100 º C. W razie konieczności ratowania psa pozostawionego w takich warunkach, dokonując przy tym zniszczeń samochodu, można uniknąć kary z uwagi na ratowanie życia zwierzęcia. W takim wypadku sąd może wymierzyć karę nadzwyczajnie złagodzoną albo odstąpić od jej wymierzenia.
Ważnym wydaje się być również przepis Kodeksu wykroczeń, które mówią sytuacji, gdy zwierzę stwarza zagrożenie dla otoczenia.
Autorką artykułu jest adwokat Izabela Kociok-Skóra, prowadząca Kancelarię Adwokacką w Opolu.
Jeśli istnieją zagadnienia prawne, które Państwa szczególnie interesują, zachęcamy do zadawania pytań za pośrednictwem specjalnie utworzonej dla Państwa skrzynki e-mail: prawnik@opowiecie.info.
