W XIV wieku w wyniku podziału dzielnicowego Śląskiem rządziło wielu, często skłóconych ze sobą książąt piastowskich. Dobra klasztorne znalazły się na terenach zarządzanych przez różnych panów. Zmusiło to klasztor do starań o potwierdzeni swych dóbr i przywilejów u poszczególnych książąt. Uczynił to jedynie w 1309 książę Bolesław Opolski określając nowe granice posiadłości klasztornych, którymi objęto dobra na prawym brzegu Odry, między rzekami Małą Panwią a Brynicą.
Na wyznaczonych terenach klasztor mógł lokować istniejące lub nowe wsie, był zwolniony z wszelkim świadczeń na rzecz księcia, mógł polować na dziczyznę, a także spławiać drewno opałowe i budulec bez względu na to, czy był przeznaczony na potrzeby klasztoru czy na sprzedaż.
Trudno dziś ustalić skąd do Rybnika przybyły siostry norbertanki, choć wiadomo, że na terenach na wschód od Łaby działały na długo przed śmiercią Mieszka i Ludmiły. Zakon premonstratensów założył w Prémontré we Francji, późniejszy święty, arcybiskup Magdeburga, Norbert (1082-1134). Od nazwy miasta zakon wziął nazwę-premonstratensi, od imienia założyciela –norbertanie. Klasztory premonstratensów szybko rozprzestrzeniły się w Europie. Dwadzieścia lat po założeniu w Europie środkowej było ich już dwadzieścia, a trzydzieści lat po śmierci założyciela-około stu. W tym kilka w Polsce.
Na Śląsk norbertanie przybyli w 1140 roku i objęli pobenedyktyńskie kościoły we Wrocławiu i Bytomiu. Prawdopodobnie inicjatorem założenia żeńskiego klasztoru norbertanek w Rybniku był opat Cyprian, późniejszy biskup Wrocławia.
Życiem klasztornym kierował prepozyt, który zarządzał konwentem i był zarazem proboszczem Czarnowąsów. W jego obowiązkach pomagali mu specjalnie wyznaczeni ojcowie klasztoru. Nie zachowały się informacje o sposobie wyboru prepozyta w wiekach XIII i XIV, dopiero dokumenty z XV wieku przekazują informację o sposobach elekcji przełożonego konwentu.
Po śmierci lub rezygnacji, nowy prepozyt musiał zostać wybrany w ciągu trzech miesięcy. Wybory poprzedzała uroczysta suma do Ducha św. Kandydata wybierał konwent zakonny, a następnie przedstawiano go opatowi klasztoru macierzystego, który prosił biskupa o inwestyturę. Jeśli biskup ją potwierdził, następowano wprowadzenie nowego prepozyta do klasztoru.
Życiem klasztoru żeńskiego kierowała przeorysza, a w razie potrzeby jej zastępczyni-subprzeorysza. Do ścisłego kierownictwa domu należały również: custrix-siostra sprawująca piecze nad nowicjuszkami, cantrix-siostra przewodnicząca modlitwom i śpiewom w chórze oraz celaria-zarządzająca kuchnia i piwnicami, w których przechowywano żywność.
W pierwszych stuleciach wszystkie siostry pochodziły z polskiej i niemieckiej szlachty. Z biegiem czasu przyjmowano coraz więcej kandydatek z domów mieszczańskich. Działalność klasztoru wywierała duży wpływ na życie religijne i kulturalne okolicy. Powodowało to również powierzanie odpowiedzialnych zadań przez władze kościelne prepozytom Czarnowąsów.
W 1275 roku prepozyt Marcin został mianowany wizytatorem klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, a w 1324 roku papież Jan XXII powierzył prepozytowi Bartłomiejowi rozstrzygnięcie sporu miedzy biskupem Krakowa a Kardynałem Węgier o przynależność kilku wsi na Podkarpaciu. Dobra organizacja i wierność tradycji religijnej doprowadziły w 1383 roku do ponownego potwierdzenia przez papieża Urbana VI opieki nad wszelkimi dobrami należącymi do klasztoru w Czarnowąsach.
Reprezentantem wszystkich należących do klasztoru posiadłości był prepozyt, któremu podlegali: sekretarz (najczęściej zakonnik), kwestor i decimator zajmujący się gospodarstwem rolnym. Mieszkańcy wsi należących do klasztoru składali daniny. Na czele każdej z nich stał wójt z ławnikami, których obowiązkiem było dbanie o porządek i przestrzeganie terminów składania świadczeń.
Wszelkie sporne sprawy rozstrzygał prepozyt z wójtem i ławnikami. We wsiach klasztornych rozwijało się głównie rolnictwo, choć np. bartnicy z Brynicy spłacali czynsz miodem, a w 1448 roku powstał nad Małą Panwią tartak, którego użytkownicy oprócz ustalonego czynszu zobowiązali się również do przecierania na deski kłód drewna z przeznaczeniem na potrzeby klasztoru.
Burzliwe wydarzenia, które w XIII wieku zaczęły wstrząsać Europą, wojny husyckie, schizma zachodnia, reformacja i wojna trzydziestoletnia doprowadziły klasztor do upadku. Zaważył na tym zwłaszcza rozłam w Kościele, w wyniku którego doszło również do podziału wśród klasztorów podlegających klasztorowi macierzystemu w Prémontré.
Opat tego klasztoru uznał wybór Klemensa VII w opozycji do wybranego e 1378 roku papieża Urbana VI. Opowiedziały się za nim klasztory we Francji, Szkocji i Europie południowej. Natomiast klasztory Bawarii, Austrii, Słowacji, Polski i Węgier pozostały wierne papieżowi Urbanowi VI. Ten zaś odebrał opatowi z Prémontré jurysdykcję nad konwentami wschodnimi i polecił zwołać kapitułę generalną.
W 1391 roku na mocy wydanej bulli papież mianował opiekunów w klasztoru w Czarnowąsach. Zostali nimi: arcybiskup gnieźnieński , biskup wrocławski i opat klasztoru benedyktyńskiego w Brzewnowie pod Pragą.
Niekorzystna sytuacja polityczna, częste zmiany na stanowisku prepozyta (w latach 1379-1450 konwentowi przewodziło trzydziestu jeden prepozytów), kłopoty z egzekucją świadczeń na rzecz klasztoru ( chłopi uprawiali ziemię, nie płacąc daniny lub zostawiali ją odłogiem), konflikty ze szlachtą, która rościła sobie prawa do pobierania świadczeń z dóbr kościelnych, a nierzadko przywłaszczała sobie wsie, niekorzystny wyrok w Rzymie, w wyniku którego w 1534 roku klasztor stracił dwadzieścia wiosek, wzrastające długi na rzecz klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, a wreszcie wojna trzydziestoletnia, w czasie której Szwedzi zniszczyli klasztor (1643) zmusiły siostry norbertanki do opuszczenia klasztoru w Czarnowąsach (…) cdn.
