Susza na wsi, susza w mieście, długo tak nie pociągniemy…

– Kiedy oglądam to frywolne podlewanie wodą pitną ogródków, to widzę w tym szaleństwo i brak świadomości – ubolewa Marek Froelich, prezes Izby Rolniczej w Opolu. – Świat już dawno zaprzestał takich praktyk, w krajach europejskich każdy dom musi mieć instalację na deszczówkę.

Wynika to z tego, że w krajach starej Unii Europejskiej już dawno zrozumiano, że wody pitnej nie wolno marnować. Dlatego instalacja na deszczówkę jest w projekcie każdego budynku, a stare domy dostały na dofinansowanie, żeby taki zbiornik zamontować. To jest instytucjonalny wymóg.

Tymczasem my wody nie szanujemy, choć jej zasoby są w Polsce mniejsze niż w Egipcie! Na dodatek od lat mamy długie okresy bez opadów, tak jest też wiosną tego roku. Brak deszczu odczuwa się w mieście na „zabetonowanych” ulicach, a to dopiero maj. Suszę odczuwają też rolnicy.

– Ziemia urodzajna wiele zniesie, więc na południu Opolszczyzny jeszcze nie jest tak źle – ocenia prezes opolskich rolników. –  Ale już od Opola, powiatu opolskiego w górę, to jest problem. A podczas suszy najbardziej „obrywają” zboża jare. Tylko susza na polach to jest jedno, bo w niedługim czasie, jak tak dalej pójdzie, odczujemy brak wody pitnej.

O oszczędzaniu pitnej mówi się u nas od kilku lat, była zorganizowana akcja, dotycząca zbiorników na deszczówkę, które miały być pod każdą rynną. Ale jak to u nas, program został tak opracowany, że zbyt wiele domów nie kwalifikowało się do refundacji wydatków na zbiorniki.

– Trzeba na nowo uruchomić program zbiorników na deszczówkę, bo to jest z korzyścią dla roślin, ponadto do deszczówki można dodać jakieś odżywki – mówi Marek Froelich. – U nas występują deszcze nawalne, burzowe, taki deszcz więcej zdewastuje niż naprawi. Takie deszcze zalewają „zabetonowane” obecnie miejscowości i spływają do rzek, a potem do Bałtyku. Ale gdyby ten deszcz „złapać”, to można go wykorzystać do nawadniania.

Tak, jak to się robi w krajach zachodnich. – Tam każdy dom jest wyposażony w instalację do gromadzenia deszczówki – podkreśla.

Prezes opolskiej Izby Rolniczej tłumaczy, że ten istniejący już u nas program trzeba poprawić, bo mocno odstaje od rzeczywistości.

– Chodzi o to, że w gospodarstwie jest wiele dachów, bo jest wiele budynków, niekiedy kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt metrów od siebie – wyjaśnia Marek Froelich. – Natomiast w programie był wymóg, żeby wszystkie rynny były podłączone do jednego zbiornika, a to jest często niemożliwe, więc do refundacji zakwalifikować się mogły małe gospodarstwa.

Wcześniej mówiło się też dużo o małej retencji, żeby zasypane stawy, które wcześniej były w wielu miejscowościach, teraz reaktywować. Czyżby te pomysły znów utknęły w ministerialnych biurkach utknęły?

– Jest taki program, gdzie można taki zbiornik zrobić, ale znów wylewa się wodę z kąpielą, bo z tej wody nie można korzystać np. do opryskiwacza – zauważa prezes opolskich rolników. – To jest zastrzeżone w programie. A przecież jeżeli już ktoś zainwestuje w taki staw, to nie po to, żeby tam się kaczki kąpały, tylko żeby z tego był pożytek.

W planach są też rowy, w których powinna być piętrzona woda. Takie, jakie jeszcze kilkadziesiąt lat temu przecinały pola i łąki.

– Po deszczach nawalnych zastawki na rowach spowodowałyby czasowe zatrzymanie wody burzowej, aż okolica nią nasiąknie – tłumaczy Marek Froelich. – Bez tego wszystko idzie do rzek, zalewając miasta i wsie. Potem za ciężkie pieniądze naprawia się to, co zniszczyła woda. Trzeba je więc przynajmniej przywrócić w tych miejscach, gdzie były „za Niemca”.

Oczywiście, tu pojawia się problem, że każda taka zastawka powinna mieć swojego opiekuna, a rowy muszą być czyszczone i koszone. Kogoś, kto robiły to społecznie. Ale czymś takim, póki co, można tylko lokalnie sterować.

– Dzisiaj panuje bardzo duży bałagan, nie jest to skatalogowane, nie wiemy, który rów do kogo należy – tłumaczy Marek Froelich. – Mogą to być Lasy Państwowe, Wody Polskie, prywatni właściciele…

Właściwie wiadomo już dobrze, co szwankuje, ale nadal systemu gospodarowania wodą brak, ciągle jesteśmy zapóźnieni. Dlaczego w takim razie, skoro to tak ważne, nie zajmą się tym politycy i samorządowcy?

– To są podstawowe sprawy, nad którymi się nie dyskutuje tylko wykonuje – peuntuje Marek Froelich.