Według statystyk Fundacji Szklane Pułapki, nawet milion ptaków ginie rocznie w całym kraju po zderzeniu ze szklanymi wiatami przystanków. Uderzenie w szybę na ogół jest tak mocne, że nie przeżywa go połowa zwierząt. Problem dotyczy też Opola, gdzie na jednym z niezabezpieczonych przed kolizjami przystanków MZK codziennie znajdowane są martwe ptaki.
– Otrzymaliśmy zgłoszenie od mieszkanki Opola o poważnym problemie dotyczącym przystanku MZK Chabry-Luboszycka, w sąsiedztwie ogródków działkowych. Okazało się, że z o transparentną szklaną powierzchnię wiaty rozbijał się minimum jeden ptak dziennie. Ten przystanek jest newralgicznym punktem, gdzie notorycznie dochodzi do kolizji – wyjaśnia Marta Węgrzyn z Opolskiego Centrum Leczenia i Rehabilitacji Dzikich Zwierząt „Avi”.
Opolanka dostarczyła Fundacji „Avi” zdjęcia martwych ptaków. Były to ptaki będące pod ścisłą ochroną gatunkową: mazurki, wróble (które są ściśle chronione ponieważ ich populacja zanika), zięby, szpaki, kosy czy rudziki.
– We współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Opolu zostało przygotowane pismo do MZD wnioskujące o właściwe zabezpieczenie szyb – mówi szefowa „Avi”. – Otrzymaliśmy zgodę na oklejenie wiaty w taki sposób, żeby nie ograniczało to widoczności. Jednak musimy to zrobić na własny koszt.
Koszt zabezpieczenia jednego przystanku to 270 zł. Pieniądze błyskawicznie udało się uzbierać dzięki uruchomionej przez Fundację „Avi” zbiórce.
– Zamówienie na naklejki – standardowe białe kropeczki, złożyliśmy w Fundacji Szklane Pułapki i w najbliższy weekend samodzielnie okleimy szyby – mówi Marta Węgrzyn. – Dostaliśmy też słowną zgodę na zabezpieczenie drugiego, stojącego naprzeciwko, przystanku. Czekamy już tylko na potwierdzenie pisemne. Ten przystanek również stoi na otwartej przestrzeni, na trasie przelotu ptaków, w pobliżu ogródków działkowych. Okolica już niedługo może być bezpieczna dla ptaków.
Dlaczego ptaki uderzają w szyby?
Przyczyny kolizji ptaków ze szklanymi powierzchniami szczegółowo opisuje w swoim kompendium Fundacja Szklane Pułapki. Dla ptaków przezroczysta powierzchnia jest niewidoczna. Szklane powierzchnie pokazują zwykle bez zakłóceń to, co znajduje się bezpośrednio za nimi. W przypadku wiat przystankowych bardzo często są to siedliska atrakcyjne dla ptaków, takie jak zadrzewienia czy skupisko krzewów, gdzie ptaki mogą odpocząć lub żerować. W konsekwencji ptak, lecąc w kierunku dogodnych siedlisk, uderza w szybę.
Kolejnym problemem jest „efekt lustra”, czyli złudzenie optyczne, polegające na odbijaniu obrazów znajdujących się naprzeciwko szklanej powierzchni. W takiej sytuacji ptak może próbować dolecieć do drzew, które w rzeczywistości znajdują się naprzeciw szyby, a odbicie lustrzane umiejscowiło je w zupełnie innym miejscu, „na szybie”. I znowu – dochodzi do kolizji.
Ptaki uderzają w szyby nie tylko próbując dotrzeć do atrakcyjnych miejsc żerowania czy odpoczynku, ale także podczas ucieczki przed drapieżnikiem czy w walce z własnym odbiciem, które mogą brać za konkurenta.
Duże przeszklenia w budynkach, przezroczyste ekrany akustyczne czy wiaty przystankowe często stanowią zagrożenie dla ptaków. Widać to zwłaszcza latem, gdy z gniazd wylatują młode. Ptaki nie widzą, że mają przed sobą szybę, i z impetem w nią uderzają. Wiele ptaków takiej kolizji nie przeżywa.
– Statystyki prowadzone przez Fundację Szklane Pułapki dowodzą, że na jednego znalezionego martwego ptaka, przypada nawet siedem które zginęły, lecz nie zostały znalezione. Ptaki nie zawsze umierają podczas pierwszego uderzenia, są oszołomione i odchodzą kawałek dalej, w krzaki. Często, jeśli np. ptak ucieka przed krogulcem, dochodzi do bardzo dużego popłochu, one uciekają i ulegają kolizji, ale w tej adrenalinie są w stanie jeszcze kawałeczek ulecieć czy odejść. Ponadto drapieżniki, np. bezdomne koty przenoszą te ptaki w inne miejsca – mówi prezeska Fundacji „Avi”.
Jak możemy zapobiegać kolizjom ptaków z szybami?
Kolizjom ptaków można i należy zapobiegać. Zarówno wiaty przystankowe, duże przeszklone powierzchnie, jak i szyby w mieszkaniach czy biurach można zabezpieczyć naklejkami produkowanymi przez Fundację Szklane Pułapki. Szczegółową instrukcję, jak prawidłowo rozmieszczać naklejki, by skutecznie chroniły ptaki przed kolizjami można znaleźć na stronie Fundacji Szklane Pułapki.
– Jeśli ktoś ma wiedzę o konkretnej lokalizacji w mieście, czy to o przystanku, czy jakimkolwiek innym miejscu, gdzie ptaki rozbijają się o szklane powierzchnie, może skontaktować się z Opolskim Centrum Leczenia i Rehabilitacji Dzikich Zwierząt „Avi” – przekonuje Marta Węgrzyn. – Ważne jest jednak zrobienie i dostarczenie nam dokumentacji zdjęciowej, zarówno miejsca, w którym doszło do kolizji, jak i martwych ptaków. Pomożemy w zabezpieczeniu takiego miejsca. Wspólnie możemy uratować setki ptaków.
Fot. Opolskie Centrum Leczenia i Rehabilitacji Dzikich Zwierząt „Avi”
