Jaki i Szydło nawarzyli piwa - kto ma je wypić? Galla interpeluje w Sejmie

O to czy władza ma pomysł na to jak zapobiec bankructwu gminy Dobrzeń Wielki, którą pozbawiono w bezprecedensowy sposób części terytorium, dochodów i możliwości rozwoju pyta w złożonej w sejmie interpelacji poseł Ryszard Galla. Głośna na całą Polskę sprawa powiększenia Opola jeszcze nie raz wróci czkawką. – Dla ludzi z zewnątrz, to już zamierzchła przeszłość – dla mnie tak jakby się stało wczoraj – mówi wójt Piotr Szlapa.

Można się było spodziewać, że gmina Dobrzeń Wielki – jeszcze niedawno jedna z najzamożniejszych gmin w Polsce – będzie miała poważne kłopoty finansowe. Podjęte z inicjatywy Patryka Jakiego z naruszeniem procedur i ustawy o mniejszościach narodowych rozporządzenie rady ministrów, anektujące z jej granic na rzecz miasta Opola kilka sołectw, wraz z terenami inwestycyjnymi wokół Elektrowni Opole oraz licznymi zakładami przemysłowymi sprawiło, że gmina stanęła przed katastrofą finansową i brakiem możliwości wykonywania kluczowych zadań, nie mówiąc już o możliwości rozwoju.

Czy obecna władza identyfikuje się z decyzjami ówczesnej premier Beaty Szydło, która publicznie zapewniała głodujących w proteście mieszkańców gminy Dobrzeń Wielki, że wszystko będzie w porządku? Co na to prezydent Opola Arkadiusz Wiśniewski współpracujący wówczas ściśle z Solidarna Polską i Patrykiem Jakim, Wiśniewski, który zmienił barwy i dziś jest pełnomocnikiem Rafała Trzaskowskiego na Opolszczyźnie? Może pora na próbę jakiegoś zadośćuczynienia – nie tylko za straty finansowe?

Stąd interpelacja poselska posła Ryszarda Galli w sprawie korespondencji wójta gminy Dobrzeń Wielki oraz pisma przewodniczącego Związku Gmin Wiejskich RP skierowanych do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego dotyczących złej sytuacji finansowej gminy oraz zmiany granic gmin.

Galla pyta w niej ministra:

W jaki sposób ustosunkowuje się Pan do wystąpienia wójta gminy Dobrzeń Wielki oraz Przewodniczącego Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej?
Czy Pana resort bądź też rząd byłby gotowy pomóc gminie Dobrzeń Wielki, która znalazła się w bardzo trudnej sytuacji finansowej wywołanej zmianą jej granic, a której skutkiem jest strukturalny brak dochodów w wysokości około 6 milionów złotych rocznie?
Czy rząd ma pomysł, w jaki sposób można by było rozwiązać ten problem z korzyścią dla gminy i jej mieszkańców?
Kiedy rząd przedstawi rozwiązania w zakresie odpowiedniej regulacji procesu podziału gmin i ich następstw, zwłaszcza w obszarze przepływów majątkowych i zobowiązań finansowych?

Oto pełny tekst interpelacji:

Szanowny Panie Ministrze,
Niedawno otrzymałem do wiadomości korespondencję dotyczącą sytuacji finansowej gminy Dobrzeń Wielki. Konkretnie chodzi o pismo wójta gminy Dobrzeń Wielki skierowane do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz pismo Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej skierowane do Pawła Szefernakera, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Współprzewodniczącego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przedmiotem tej korespondencji jest przede wszystkim zła sytuacja finansowa gminy Dobrzeń Wielki oraz uregulowania prawne dotyczące zmiany granic gmin. W wystąpieniu wójta Gminy Dobrzeń Wielki do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wójt zwraca się do Komisji z prośbą o podjęcie problemu sytuacji finansowej gminy wobec wywołanego zmianą jej granic strukturalnego braku dochodów w wysokości około 6 milionów złotych rocznie, co wiąże się z brakiem możliwości zbilansowania budżetu i zagrożeniem dla dalszego funkcjonowania gminy. Jak podkreśla wójt, wskutek podziału gminy w 2017 roku poprzez wyłączenie z jej granic na rzecz miasta Opola sołectw Krzanowice, Czarnowąsy, Borki, Brzezie oraz części sołectwa Dobrzeń Mały, wraz z terenami inwestycyjnymi wokół Elektrowni Opole oraz licznymi zakładami przemysłowymi, gmina stanęła przed katastrofą finansową i brakiem możliwości wykonywania kluczowych zadań, nie mówiąc już o możliwości podejmowania działań na rzecz rozwoju. Samorządowiec zaznacza, że w okresie 2017-2020 gmina zamykała budżet za sprawą dofinansowania przekazywanego przez Miasto Opole. Natomiast w 2021 roku deficyt w wysokości 6 milionów złotych został pokryty z oszczędności. Niestety, wójt zwraca uwagę na to, że pomimo dokonania bardzo głębokiego ograniczenia wydatków we wszystkich możliwych kategoriach budżetowych, w 2022 roku oraz w kolejnych latach zbilansowanie budżetu nie będzie możliwe ze względu na niskie wpływy podatkowe. Będzie to oznaczało brak możliwości wykonywania zadań w bardzo wielu obszarach, które wójt wymienił w piśmie do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W zakończeniu podkreślił, że strona rządowa, po uzyskaniu informacji o zaistniałych problemach, deklarowała analizę problemu oraz zaproponowanie rozwiązań prawnych, które miały zapewnić stabilność finansową gminy Dobrzeń Wielki. Niestety, do dziś deklaracje te nie zostały zrealizowane, co może mieć wkrótce katastrofalne skutki dla gminy i jej mieszkańców. Dlatego też wójt zwraca się z prośbą o podjęcie tego tematu na posiedzeniu Komisji. W piśmie Przewodniczącego Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej skierowanym do Pawła Szefernakera, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Związek zwraca uwagę na fakt otrzymania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego pisma wójta gminy Dobrzeń Wielki w sprawie złej sytuacji finansowej gminy. Przewodniczący Związku zauważa w swoim wystąpieniu do sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, że problem procesu podziału gmin, a zwłaszcza następstw z tym związanych, jest nieuregulowany. Problem ten jest jednocześnie konfliktogenny, czego, jak zaznacza przewodniczący, wielokrotnie doświadczyliśmy w gminach z obszarami wiejskimi. Przewodniczący Związku podkreśla, że organizacja, której przewodniczy, od wielu lat w różny sposób zwraca się do organów państwa z postulatami o odpowiednie regulacje procesów podziałowych i ich następstw, zwłaszcza w obszarze przepływów majątkowych, zobowiązań finansowych czy też ocen funkcjonalnych odnoszących się do gmin spauperyzowanych w wyniku podziałów. Przewodniczący Związku w swoim wystąpieniu zaznacza, że pomimo upływu czasu brak jest administracyjnej i politycznej woli ukierunkowanej chociażby na uregulowanie problematycznego i niekorzystnego prawa. Zwraca też uwagę, że Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej przygotował analizę prawną istniejącego stanu i założenia do zmiany ustawy o samorządzie gminnym w zakresie odnoszącym się do procesów zmiany granic gmin, a także projekt samej ustawy. Jak podkreśla przewodniczący, dokumenty te są znane sekretarzowi stanu w MSWiA. Zwraca też uwagę, że próby dialogu podejmowane na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego były dotychczas nieskuteczne. W zakończeniu wnosi o podjęcie właściwych konsultacji prac w tym zakresie.

Powyższa korespondencja mnie nie zaskakuje. Stanowi ona, wobec braku właściwej reakcji po stronie rządowej, kolejny z licznych apeli o podjęcie przez rząd działań, które w należyty sposób uregulowałyby prawnie proces zmiany granic gmin, uwzględniając też przy tym w sposób adekwatny i sprawiedliwy kwestię zadośćuczynienia dla gminy, która bardzo ucierpiała przy jednej z najpoważniejszych zmian granic gmin po roku 1989.

Panie Ministrze! Moje stanowisko w tej sprawie jest Panu dobrze znane. W tej kadencji już dwukrotnie występowałem z interpelacją do Pana w sprawie przepisów dotyczących procesu zmiany granic na wniosek rady gminy. Co ważne, w poprzedniej kadencji przedstawiłem projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, który w dużej części regulował te kwestie.

Niestety, projekt ten nie został dopuszczony do I czytania.

W pełni popieram wystąpienie wójta gminy Dobrzeń Wielki oraz wystąpienie Przewodniczącego Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Liczę na to, że głosy te zostaną w końcu wysłuchane przez Pana resort.

W związku z powyższym proszę Pana Ministra o udzielenie mi odpowiedzi na następujące pytania:
W jaki sposób ustosunkowuje się Pan do wystąpienia wójta gminy Dobrzeń Wielki oraz Przewodniczącego Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej?
Czy Pana resort bądź też rząd byłby gotowy pomóc gminie Dobrzeń Wielki, która znalazła się w bardzo trudnej sytuacji finansowej wywołanej zmianą jej granic, a której skutkiem jest strukturalny brak dochodów w wysokości około 6 milionów złotych rocznie?
Czy rząd ma pomysł, w jaki sposób można by było rozwiązać ten problem z korzyścią dla gminy i jej mieszkańców?
Kiedy rząd przedstawi rozwiązania w zakresie odpowiedniej regulacji procesu podziału gmin i ich następstw, zwłaszcza w obszarze przepływów majątkowych i zobowiązań finansowych?

Z wyrazami szacunku
Ryszard Galla
Poseł Na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej