Choć intuicyjnie wydaje nam się, że ze względu na częstotliwość występowania tej umowy wokół nas wszystko o niej wiemy, warto usystematyzować sobie informacje, jakie o niej posiadamy, a także zwrócić uwagę na to, w jakich sytuacjach, jako pożyczkodawcy, możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności.
Instytucję umowy pożyczki reguluje Kodeks Cywilny w art. 720 -724. Jej istota sprowadza się do zobowiązania się pożyczkodawcy do przeniesienia określonej kwoty pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku (wyjaśnienie poniżej), a biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić tę samą kwotę pieniędzy lub ilość rzeczy oznaczonych co do gatunku tej samej jakości. W odróżnieniu od kredytu bankowego, pożyczka pieniędzy nie musi być przeznaczona na określony cel, a także nie musi (ale może) obejmować wynagrodzenia dla dającego pożyczkę.
W umowie pożyczki, dający pożyczkę i biorący pożyczkę, ustalają w szczególności:
1. Co dokładnie jest przedmiotem pożyczki;
2. ewentualne wynagrodzenie;
3. kiedy przedmiot pożyczki zostanie wydany;
4. termin zwrotu pożyczki.
Kolokwialnie rzecz ujmując, zwracając rzeczy oznaczone co do gatunku, musimy oddać „to samo, ale nie to samo”, np. możemy umówić się na pożyczenie tony mąki i wykonując umowę oddamy tonę mąki, ale nie będzie to ta sama mąka, którą pożyczyliśmy. Należy jednak zwrócić uwagę, by oddawana rzecz, nie była gorszej jakości niż ta, która została pożyczona.
Co ważne, do zawarcia umowy dochodzi już w momencie jej zawierania, a nie przy przekazaniu pożyczanej rzeczy czy pieniędzy. Dlaczego jest to istotne – o tym poniżej.
Odstąpieni od umowypożyczki
Ustawa daje nam możliwość odstąpienia od umowy pożyczki. Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawierania umowy pożyczki wiedział o złym stanie majątkowym biorącego pożyczkę lub z łatwością mógł się dowiedzieć.
Roszczenie o dynie przemiodu pożyczki
Przy ogólnym wrażeniu tego, że pożyczka ze strony dającego pożyczkę jest pewnego rodzaju gestem w stronę biorącego pożyczkę, należy pamiętać o tym, że zawierając umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się do wydania przedmiotu pożyczki. W przypadku, gdy tego nie uczyni, biorącemu pożyczkę przysługuje roszczenie o wydanie przedmiotu pożyczki, które przedawnia się z upływem 6 miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał zostać wydany.
Odpowiedzialność za wady rzecz wydanych pożyczkobiorcy
Tak, jak wspomniałem przy wstępie, dający pożyczkę, ponosi odpowiedzialność za wady rzeczy, którą wydał. Jeżeli rzeczy otrzymane przez biorącego pożyczkę mają wady, dający pożyczkę obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich. Nie można powołać się na tę regulację w sytuacji, gdy biorący pożyczkę wyraźnie widział, że pożyczana rzecz ma wady.
Jako przykład można podać sytuację, w której piekarz na potrzebę upieczenia dużej ilości pieczywa, pożycza tonę mąki, jednak ze względu na jej wadliwość (np. nadmierną wilgotność) nie jest w stanie zrobić odpowiedniej masy, przez co ponosi szereg strat i występuje z roszczeniem przeciwko dającemu pożyczkę o naprawienie szkody. Dający pożyczkę może w takiej sytuacji powoływać się na fakt, że wydając przedmiot pożyczki, biorący pożyczkę widział, w jakim jest stanie- w tym jej wady.
W razie pytań odnośnie zagadnień związanych z umową pożyczki a także innych kwestii związanych z prawem, zapraszamy na stronę www.pomocnikprawny.pl
Poniżej przykładowy wzór umowy pożyczki:
