Choroba zawodowa – jak ją ustalić i do czego uprawnia?

Definicja choroby zawodowej została wskazana wprost w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 235¹ Kodeksu pracy: „Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażaniem zawodowym”.

Wykładnia powyższego przepisu prowadzi zatem do wniosku, iż do uznania choroby za chorobę zawodową, muszą zostać spełnione równocześnie następujące warunku:

choroba powinna być wymieniona w wykazie chorób zawodowych,
w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.

Natomiast, stosownie do art. 235² Kodeksu pracy, rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.

Aktualny wykaz chorób zawodowych wraz z okresami, w których wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym obejmuje 26 grup chorób zawodowych. Wykaz dostępny jest w internetowym systemie aktów prawnych pod poniższym linkiem:

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130001367/O/D20131367.pdf

Pracownikowi, który zachorował na chorobę zawodową określoną w powyższym wykazie, przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego przewidziane w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zgodnie z którą z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia:

„zasiłek chorobowy” – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
„świadczenie rehabilitacyjne” – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;
„zasiłek wyrównawczy” – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
„jednorazowe odszkodowanie” – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
„jednorazowe odszkodowanie” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
„renta z tytułu niezdolności do pracy” – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek choroby zawodowej;
„renta szkoleniowa” – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
„renta rodzinna” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
„dodatek do renty rodzinnej” – dla sieroty zupełnej;
dodatek pielęgnacyjny;
pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Pracownikom przysługuje także możliwość dochodzenia od pracodawcy odpowiedzialności za chorobę zawodową na drodze cywilnej. W takiej sytuacji, to pracownik będzie musiał wykazać poniesioną przez niego szkodę lub doznany na zdrowiu uszczerbek oraz wskazać związek przyczynowy pomiędzy doznaną chorobą zawodową a szkodą lub doznanym na zdrowiu uszczerbkiem. W razie śmierci pracownika, przedmiotowe roszczenie może być dochodzone przez członków jego rodziny.

W razie wątpliwości zapraszam do zadawania pytań w komentarzach.