Na pewno niejednokrotnie zastanawiacie się Państwo nad umiejscowieniem kapliczek, które można spotkać praktycznie w każdej miejscowości. Skąd akurat pomysł co do miejsca i dlaczego w ogóle je stawiano?
Otóż lokalizacja ich nie jest przypadkowa – miejsca uświęcone zawsze były związane z jakimś istotnym wydarzeniem czy sytuacją, która rzutowała na daną społeczność.
Sama geneza powstawania kapliczek jest bardzo stara i nie do końca jasna – na pewno spotkać można zapisy odnoszące się do czasów rzymskich, gdzie określano je terminem lararia. Kapliczki takie znajdowały się przy niemal każdych większych skrzyżowaniach, w domach (atrium), czy sypialni.
W Polsce związane są one z kultem chrześcijańskim, stąd ich nazwy odnoszą się do imion świętych – warto tutaj dodać o pewnej magii i symbolice tych miejsc – niejednokrotnie stawiano je tam gdzie działy się rzeczy ponad rzeczywiste – jak np. objawienia.
Drugą ważną kwestią są zdarzenia, takie jak miejsca gdzie dokonano zabójstwa, tragedii ludzkich (powodzie, pożary) czy też miejsca kaźni.
Zazwyczaj stawiano je na rozdrożach czy przy drogach co też miało nadawać im znaczenia znaku, wskaźnika. Budowano je początkowo głównie z drzewa, potem stawiano je z cegieł czy kamienia. Generalnie rola ich w ujęciu chrześcijańskim, jak i symbolicznym to przede wszystkim miejsce, które powinno nas uchronić od zła, które miało miejsce, jak i miejsce pamięci.
Przykładem takim niech choćby będzie kapliczka Św. Jana Nepomucena (wjazd na ulicę Kościelną z ulicy Opolskiej) – datowana na połowę XIX wieku, którą to większość z nas mija jadąc do Opola czy z miasta. Rozmawiałem kiedyś na jej temat z jednym ze starszych mieszkańców Dobrzenia i z tego, co się dowiedziałem powstała ona w związku z powodzią, która miała wówczas miejsce, podobno wysokość wody była taka jak kapliczka stąd była ona postawiona jako upamiętnienie tego wydarzenia.
W naszej Gminie mamy wiele przykładów kapliczek przydrożnych, które już na dobre „zżyły” się z naszymi miejscowościami – warto więc przychodząc obok nich przystanąć i zastanowić się nad ich historią.
Na stronie naszej gminy mają Państwo ich spis i krótki opis:
Fot: https://www.dobrzenwielki.pl/53/7905/zabytkowe-kapliczki.html https://www.dobrzenwielki.pl/53/7905/zabytkowe-kapliczki.html
