Kościół Najświętszej Marii Panny na Górce w Opolu (Bergelkirche) to dziś kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha. Według przekazów ustnych miał on powstać w latach 984-995, na polecenie świętego Wojciecha (Adalberta). Święty Wojciech był biskupem Praskim żył w latach 956-997, urodził się w czeskich Lidicach.

Kościół powstał na wzgórzu zwanym Kalkberg, czyli Wzgórzu Wapiennym. Ten pierwszy kościół, a raczej kaplica, miał powstać na miejscu, gdzie św. Wojciech przemawiał do wiernych. Był to kościół zbudowany z drewna. W roku 1254 podniesiono go do rangi kościoła farnego (parafialnego), ale niewiele lat później, bo już w roku 1295, utracił on to swoje znaczenia na rzecz Kościoła Świętego Krzyża. Ponoć w tymże roku 1295 Kościół na Górce przekazano Zakonowi Dominikanów, ale są też źródła mówiące, że zakonnicy przejęli świątynię dopiero w roku 1304.

W połowie XIV wieku kościół i klasztor dominikanów zostały odbudowane z cegły. Poświęcenie rozbudowanej świątyni nastąpiło 15, 16 i 17 sierpnia 1361 roku. W dniu 15 sierpnia poświęcono chór i ołtarz główny poświęcony Najświętszej Marii Pannie. W dniu 16 sierpnia nastąpiło poświęcenie budowli ku chwale najświętszej Marii Panny, św. Wojciecha i św. Jerzego (św. Adalberta i św. Georga). W dniu 17 sierpnia poświęcono pozostałe ołtarze. (Zimmermann pisze, że poświęcenie nastąpiło dopiero w roku 1365).

W roku 1399 nastąpiła dalsza przebudowa kościoła. Niektóre elementy tej przebudowy zachowały się do dnia dzisiejszego. Kościół wciąż rozwijał się, przybywało wiernych, więc w roku 1430 przystąpiono do kolejnego jego powiększenia. W roku 1530 kościół przejmują ewangelicy, a zakonnicy opuszczają klasztor i kościół. W roku 1558 kościół został na rozkaz cesarza zamknięty z powodu tego, że odbywały się w nim msze dla ewangelików. Dopiero w roku 1604 Zakon Dominikanów wraca do Opola. W międzyczasie kościół i zabudowania klasztorne ulegały stopniowemu zniszczeniu.

Po swym powrocie ojcowie dominikanie przystąpili do remontu. Remont i rozbudowa kościoła i zabudowań klasztornych trwały w 1614 roku i latach następnych. Podczas wielkiego pożaru w roku 1615 wszystkie rzeczy wykonane z drewna uległy spaleniu. Odbudowa klasztoru i kościoła następowała bardzo powoli bo jeszcze w roku 1636 mnisi musieli spać pod namiotem. Ponowny pożar w roku 1666 powoduje znów straty w kościele.

Pożary w ówczesnym Opolu nie były rzadkością. Ponieważ cała zabudowa miasta była drewniana i na dodatek ścieśniona na niewielkiej powierzchni, to każdy pożar doprowadzał do wielkich strat. Ponowny pożar w roku 1762 spowodował spalenie dachu kościoła i ogromne szkody w zabudowaniach klasztornych. Informacja z roku 1790 mówi wprawdzie, że wszystkie prace przy kościele zostały zakończone, ale w latach 1803-1804 dokonano jeszcze remontu dachu na kościele.

W roku 1806 klasztor zamieszkiwało tylko 12 zakonników. Niedługo potem, 5 sierpnia 1811 roku, kościół został przekazany komisji sekularyzacyjnej i nastąpiło oddzielenie kościoła od klasztoru. W 1813 kościół służy jako magazyn wojskowy, a potem jako lazaret (wojny napoleońskie). Dopiero w roku 1820 kościół powraca do wiernych i ponownie zaczęto w nim odprawiać nabożeństwa. Od tej pory był on filią kościoła Świętego Krzyża.

W latach 1844-1847 przeprowadzono remonty o szerokim zakresie we wnętrzu kościoła. Kosztem 213 talarów sprawiono też witraże okienne. Jeszcze w roku 1853 dach kościoła pokryty był gontem. W roku 1875 do kościoła dobudowano wieżę i wymieniono pokrycie dachowe. W latach 30. XX wieku przebudowano schody wiodące do kościoła, całą ścianę frontową kościoła i wejście. Został zbudowany ołtarz główny oraz stacje drogi krzyżowej, powiększono też okna, co rozjaśniło wnętrze świątyni.

Ponowne przekrycie dachu następuje w roku 1926. Wykonano też wtedy tynki zewnętrzne. W latach 1936-37 wymalowano wnętrze kościoła, położono nową posadzkę, wyremontowano 6 bocznych ołtarzy (ołtarze św. Tomasza z Akwinu, św. Dominika, św. Józefa, ołtarz ukrzyżowania Chrystusa, ołtarz św. Anny i ołtarz złożenia Chrystusa do grobu) i wykonano nową instalację oświetleniową kościoła. W roku 1811 kościół posiadał 13 ołtarzy. Pochodziły one z XVII i XVIII wieku. Starsze ołtarze zostały zniszczone podczas rabunku kościoła w roku 1632 (wojna trzydziestoletnia).

Na ołtarzu głównym w latach 1811-1813 znajdował się obraz Matki Boskiej Piekarskiej, przeniesiony potem do Kościoła Świętego Krzyża. Zastąpiono go wtedy namalowaną na blasze kopią, którą w roku 1931 przeniesiono w inne miejsce świątyni. Organy znajdujące się w kościele wykonała w XIX wieku firma J. M. V. Haas z Głubczyc (Leobschütz). Miały one napęd elektryczny. W roku 1811 kościół posiadał trzy dzwony, które w czasie remontu w roku 1935 wymieniono na nowe, pochodzące z giserni Petit und Gebr. Edelbrock z Gescher w Westfalii.

W roku 1421 pochowano w kościele księcia Jana Kropidlo (Herzog Johann Kropidlo). Niestety, nie jest znane dokładne miejsce jego pochówku. Za ołtarzem głównym chowano też zmarłych zakonników. Informowała o tym marmurowa płyta, którą usunięto w roku 1936.

Udostępnij:
Wspieraj wolne media

Skomentuj

O Autorze

Autorzy, którzy chcą, aby ich artykuły, napisane na łamach "Grupy Lokalnej Balaton" w latach 2013-2016, widniały na portalu informacyjnym Opowiecie.info proszeni są o przesłanie tytułu artykułu oraz zawartych w nim zdjęć na adres: news@opowiecie.info