W poszczególnych odcinkach prezentujemy pokonkursowe prace Regionalnego Konkursu Literackiego „Ze Śląskiem na ty”. Imprezę od 27 lat organizuje Łubniański Ośrodek Kultury.

Kornelia Thomys
Uczennica kl. VII Szkoły Podstawowej w Poborszowie
Regionalny Konkurs Literacki „Ze Śląskiem na ty” – rok 1998

Nazywóm se Kornela Thomys i chodzam do siódmy klasy. Móm trzinołście lołt i dobrze umiam rzóndzić  po ślónsku, bo wygrałach kónkurs, chtori bół w Ryński Wsi. Potyn jechałach do Izbicka na Wojewódzki Kónkurs „Śląskie Beranie”, na chtorim kożdi rzóndziół po ślónsku na wybrani tymat. Joł rzóndziyłach o tim, jak to kedyjś było, jak se chtojś we wsi żyniół.

Ale nie o tim chciałach wóm dzisiej napisać. Napisa i opowiam wóm, jak było kedyjś i jak je tera na świyntach Bożygo Narodzynia. Piyrwi to nie było tak jak tera, wszystko se kupi w sklepie i gotowy położi na stół. Dołwni na dziyń przed Wilijóm trza było na mojzdzierzi pomlołć syr na kołołcz i mak na makówki. Pomlołć mak to nie było taky łatwy, bo mak je małi, a łónego trza było jeszcze rozdrobnić. Trza było tyż piyc kołołcz. Tyn kołołcz  se piykło w takim wielkim piekarołku. Jak już tyn kołołcz bół upieczóni, to tołwało se go na słómam. We Wilijóm rano, na śniołdaniy, jadło se yno kónsek kołołcza i piyło se wodam. Potyn kożdi mioł wyznaczónóm robota. Jedyn sprzóntoł, drugi pómołgoł fatrowi oskórować i osnołżyć ryby. Bół też taki zwyczaj, że gospodołrz robiół z lyńcucha taky wielky koło i do tego koła nasuł ziołrek dloł kur, żeby kury przez całi rok trzimały se dokupy. Potyn każdoł krowa dostała i musiała zjejść kónsek chleba upieczónego przez gospodyni. Jak se już ćmiyło i wszysko było fertich, stół bół fajnie prziszykowani, to wszyjscy czekali, kedy na niebie pokołże se piyrwszoł gwiazda. Jak se ta gwiazda pokołzała, to wszyscy siadali ku stole, ale nołprzód trza było porzykać, a potyn dopiero mogło se  jejść. Jadło se zupa siymiónka, kartołfly z kapustom, upieczónóm rybam, harynki, makówki i mołczka. Na pojszczodek stoła gospodołrz  kłołd pinióndzy, żeby jich nigdy nie brakowało. Stawiało se tyż pusti talyrz dlał kogojś, chtoby jeszcze prziszoł; a jak chtojś biydni abo bezdómni prziszoł, to w rodzinie przez całi rok Pón Bóczek   błogosławiół. Wtedy to  se tyż nie dzielili opłatkym, bo u nołs na wsi  jeszcze nie znano takygo zwyczaju, yno dzielyli se tim, co było naszykowany na stole i życzyli se wszystkygo nałlepszygo. Po wieczerzi szło se pod chojinkam i śpiywało se kolyndy. Pod chojinkóm  były przeważnie pierniki i orzechy, a nie tak jak tera rozmajity klamory. Potyn starzik siadali przi kanónku i łopowiadali bajtlóm bajki zwiónzany ze Wilijóm. Tich bajek suchali przeważnie chopcy, bo dziołchy brały łuski łod łorzechów i motkami w ty łuski czaskały, a z który stróny zablaknół pies, to to znaczyło, że z ty stróny przidzie kawalyr.

W nocy to się jeszcze szło na Pastyrkam do sómsiedniy wsi, do Mechnic, bo u nołs jeszcze wtedy nie było kościoła. Jak se już prziszło z ty Pastyrki to trza było pryndko iść spać, bo rano zajś trza było iść na mszóm.

I tak wyglóndała piyrwi Wilijoł. Prołda, że fajnie? A nie tak jak tera, nic nie trza do jołdła szykować,  bo wszystko idzie kupić w sklepie i gotowy położyć na stół. Niy ma już takich zwyczajów, że krowóm dołwoł se chlyb, a kuróm robi se koło z lyńcucha i dziołchy już nie trzaskajóm motkami w łuski łod orzechów. Tera to pod chojinkóm je mocka prezyntów, a piyrwi to dziecka se  cieszyły, jak dostały szokoladam, cukerki abo ze słómy uszyty szczewiki. Bardzo podobajóm mi se ty stary zwyczajy i bardzo bych chciała, żeby u nołs ty zwyczajy były dali pielyngnowany. Myślam, że zajś tak baje jak piyrwi.

Udostępnij:
Wspieraj wolne media

Skomentuj

O Autorze

Zawsze Pewnie, Zawsze Konkretnie

SZANOWNI PAŃSTWO

Od 25 maja br. w Polsce obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie ich swobodnego przepływu oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO). Na naszym portalu używamy np. plików cookies (stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym użytkownika serwisu Opowiecie.info i przeznaczone są do korzystania ze stron internetowych serwisu Opowiecie.info). Zgodnie z RODO dane osobowe to wszystkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej (w tym imię i nazwisko, czy adres zamieszkania, adres e-mail, czy adres IP, zapisywane w plikach cookies). Administratorem danych osobowych, pozyskiwanych przez portal informacyjny WWW.OPOWIECIE.INFO jest OPOWIECIE.INFO Joanna Kołodziej, ul. Sokołów 3, 46-081 Dobrzeń Wielki NIP: 7541544353, REGON: 381405173.

Zapewniamy, że wszelkie pozyskiwane dane przez portal informacyjny Opowiecie.info lub przez naszych zaufanych partnerów przetwarzamy tylko w zakresie, na jaki zezwala RODO:
– gdy jest to niezbędne do zawarcia lub wykonania umowy;
– gdy wynika to z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, np. w celu zapewnienia bezpieczeństwa usługi;
– gdy posiadamy dobrowolna zgodę użytkownika.
Odbywać się to będzie zawsze na podstawach prawnych, dopuszczalnych przez RODO.

Dane osobowe będą przetwarzane przez administratora – Blacharstwo Samochodowe Import Export Łukasz Kołodziej z siedzibą w Dobrzeniu Wielkim (zwane dalej Właścicielem), ul. Sokołów 3, 46-081 Dobrzeń Wielki, NIP: 754-13-75-270, REGON: 531127643 mogą zostać przekazane przez administratora zaufanym partnerom, którzy będą mogli je przetwarzać wyłącznie we wskazanym celu i zakresie. Zgodnie z RODO każdy z Państwa kto udzielił lub udzieli nam zgody na przetwarzanie danych osobowych, może ją w każdej chwili wycofać. Przysługuje Państwu także prawo żądania dostępu do nich, ich sprostowania lub usunięcia, prawo do ich przeniesienia, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania oraz do wniesienia skargi do organu nadzorczego – GIODO.

W związku z pełnieniem obowiązków administratora Państwa danych osobowych stosujemy zabezpieczenia oraz procedury pomagające w bezpiecznym przetwarzaniu danych, miedzy innymi: witryna i wszystkie aplikacje internetowe korzystają z bezpiecznego protokołu zabezpieczonego certyfikatem SSL.

Jeżeli wyrażają Państwo zgodę na przetwarzanie Waszych danych osobowych przez Blacharstwo Samochodowe Import Export Łukasz Kołodziej z siedzibą w Dobrzeniu Wielkim (zwane dalej Właścicielem), ul. Sokołów 3, 46-081 Dobrzeń Wielki, NIP: 754-13-75-270, REGON: 531127643 oraz naszych zaufanych partnerów, co związane jest z korzystaniem z treści na portalu WWW.OPOWIECIE.INFO, w celach marketingowych, analitycznych, w tym na ich przetwarzanie w plikach cookies i podobnych.  Wyrażenie zgody na przetwarzanie danych jest dobrowolne.

Polityka prywatności   Polityka cookies