Zidentyfikowana potrzeba wsparcia

54 szkoły na Opolszczyźnie realizują programy profilaktyczne dotyczące zachowań ryzykownych wśród młodzieży. Młodzi ludzie nie radzą sobie z problemami, zamykają się w sobie i popadają w nałogi. Potrzebują wsparcia.

Rękę do młodych wyciągnął samorząd województwa opolskiego organizując dziewięć zadań, wyłonionych w dwóch konkursach ofert w ramach wojewódzkiego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień. Ponad 400 pracowników szkół wspiera ponad 4,5 tysiąca uczniów, angażując ponad trzy tysiące rodziców. Koszt tych działań to prawie 620 tysięcy złotych (lata 2022-2024).

– Już od półtora roku roku wdrażamy projekty i programy profilaktyczne reagujące na zidentyfikowane problemy – informuje wicemarszałek Zuzanna Donath–Kasiura. – Chcemy, aby dzięki nim dzieci poradziły sobie z emocjami i odnalazły się we współczesnym świecie. To projekty polegające na „byciu przy uczniu”, odbudowaniu jego wiary w siebie i pogłębieniu jego sprawczości. Myślę, że jest to potrzebne często nie tylko młodzieży, ale i dorosłym. Naszym wsparciem obejmujemy zarówno uczniów, jak i nauczycieli i rodziców. Cieszy mnie, że szkoły widzą duże efekty tych działań w postaci zachowań społecznych uczniów – wyjaśnia.

Przykładem takiego projektu jest m.in. „Program profilaktyki uniwersalnej DOBRY TEMAT w województwie opolskim” Fundacji Wypłyń na Głębię, który wyposaża uczniów i uczennice szkół podstawowych i ponadpodstawowych w kompetencje radzenia sobie z trudnościami rozwojowymi oraz budowanie postaw przeciwdziałających podejmowaniu zachowań ryzykownych. Objętych programem jest 36 szkół, 3000 uczniów oraz 1250 rodziców.

Jego nadrzędną ideą jest zapobiegać, a nie leczyć. Jak wyjaśnia Piotr Szwędrowski pełnomocnik prezesa Fundacji program jest hybrydowy i składa się z dziesięciu lekcji. – Prowadzi je Janek Mela, który wciela się w rolę influencera. Młodzi ludzie kochają świat cyfrowy, dlatego też postawiliśmy na przekaz vlogowy. Wyposażamy młodych ludzi w narzędzia, które mają ich chronić przed zachowaniami ryzykownymi. Co bardzo niepokoi, dane pokazują, że w ciągu 10 lat, dziesięciokrotnie wzrosła liczba prób samobójczych. Depresja to czwarta choroba cywilizacyjna, szacuje się, że w ciągu kolejnych sześciu lat, stanie się, niestety, tą najczęstszą. Jeśli chodzi o profilaktykę, mamy lata zaniedbań, staramy się to zmienić. Co ważne – w tym projekcie szkolimy także rodziców, którzy muszą dostrzec, że ich dziecko ma problem. Nie zawsze to akceptują i rozumieją – tłumaczy Szwędrowski.

Małgorzata Kubicka zastępczyni dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 1 im. Adama Mickiewicza w Prudniku, w którym jest realizowany program profilaktyczny Dobry Temat, realizowała ten program z klasą. – Poruszaliśmy bardzo wiele tematów z którymi młodzi sobie nie radzą – mówi. – Nawet osoby początkowo niezainteresowane zaczynały się w to w końcu wkręcać – twierdzi.

Program „Profilaktyka zachowań ryzykownych młodzieży”, realizowany przez Towarzystwo Edukacji Otwartej to przygotowanie szkoleniowe 36 nauczycieli szkół ponadpodstawowych do realizacji rekomendowanego programu profilaktyki uniwersalnej „Tutoring Szkolny – program pedagogiki dialogu”. Programem objętych jest 5 szkół, zaangażowanych natomiast 38 pracowników tych placówek.

Z kolei „Strzelecki TUS” to program, który prowadzi Strzeleckie Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Edukacji Lokalnej. – To między innymi treningi umiejętności społecznych w klasach I-III w 9 szkołach podstawowych miasta i gminy Strzelce Opolskie dla 218 uczniów – informuje Marzenna Staroszczyk sekretarz Strzeleckiego Stowarzyszenia.

Zdaniem Anety Czarny, dyrektorki Publicznej Szkoły Podstawowej nr 4 im. Janusza Korczaka w Strzelcach Opolskich, panaceum na wiele problemów jest rozmowa. W jej placówce realizowane są działania skierowane do najmłodszych uczniów. To właśnie do nich adresowany jest projekt „Strzelecki TUS” i treningi umiejętności społecznych w klasach I-III. – Bardzo dużo dzieci i młodzieży żyje w wirtualnej rzeczywistości. Należy to kontrolować, bowiem zaburza to relacje społeczne i sprawia, że nie ma między dziećmi dialogu, komunikacji, asertywności czy stawiania granic. To przenosi się do sieci, co grozi hejtem czy przemocą. Musimy dbać, aby zdrowie psychiczne dziecka było na pierwszym miejscu – apeluje. Jak podkreśla Aneta Czarny, nauczyciele z jej szkoły dużo rozmawiają z dziećmi, edukują je podczas lekcji wychowawczych. – Problemy są rozwiązywane na bieżąco, współpracujemy z policją. Mamy wypracowane sprawdzone modele współpracy z dziećmi i młodzieżą. Rozmowa, poświęcony czas i słuchanie dzieci to podstawa – podkreśla.

Szczepionką na sytuacje kryzysowe jest tutoring szkolny. Wdrażaniem programu profilaktycznego „Tutoring szkolny – program pedagogiki dialogu ” zajmuje się między innymi Piotr Nita Piotr Nita, skarbnik stowarzyszenia Towarzystwo Edukacji Otwartej.

Także Vira Kupka, nauczycielka z Zespołu Szkół im. Józefa Warszewicza w Prószkowie prowadzi zajęcia z młodzieżą w ramach programu profilaktycznego „Tutoring Szkolny – program pedagogiki dialogu”. Jak przyznaje, indywidualne spotkania cieszą się ogromną popularnością. W jej szkole prowadzi je czterech nauczycieli. – Uczniowie czekają na te spotkania, potrzebują ich, a pedagodzy widzą efekty tych rozmów. Ideą naszej szkoły jest wspieranie marzeń i rozwój pasji, chcemy być blisko uczniów i wspierać ich na każdym etapie. Ten program to wsparcie i wiara w młodzież, wspomaganie jej w podjęciu odpowiednich decyzji i naprowadzenie, w jaki sposób osiągnąć zamierzony cel. Doskonale wiemy, że młodzi ludzie nie chcą popadać w kłopoty, tylko spełniać marzenia – przyznaje nauczycielka.